|
|
Tytuł badania: | Samotność |
Instytucja: | |
Data: | listopad 1990 – maj 1991 |
Badacz: | Beata Pawlik-Popielarska, Józef Rembowski |
Abstrakt: |
Badanie miało na celu odpowiedź na następujące pytania:
Badanie objęło uczniów klas IV-VII Szkoły Podstawowej nr 58 w Gdańsku (w wieku 12-16 lat – wczesna adolescencja), uczennice Studium Wychowania Przedszkolnego w Gdańsku (w wieku 17-19 lat – adolescencja), studentów pierwszego roku psychologii Uniwersytetu Gdańskiego (w wieku 20-23 lata – późna adolescencja). W badaniu wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skalę UCLA (University of California, Los Angeles), Skalę LLCA (Lovian Loneliness Scale for Choldren and Adolescence), Skalę Rascha (De Jong-Gierveld, 1971, 1978, 1987), Skalę ESLI (Emotional/Social Loneliness Isolation), Skalę SAGS (The Syracuse – Amsterdam – Groningen Sociometrio Scale). Każda z grup badanych wypełniła taki sam zestaw ankiet, nie licząc Skali UCLA. Analiza wyników badań ujawniła, że podstawowymi wyznacznikami kształtowania się poczucia samotności we wczesnej adolescencji (mierzonej Skalą Rascha) były: odtrącenie przez otoczenie (31,1%), kłótnie z rodzicami i rówieśnikami (20%) oraz zerwanie z sympatią (15,6%). Poczuciu samotności towarzyszył niekiedy niski i średni pomiar socjometryczny w klasie szkolnej, jednak stwierdzono, że w grupie uczniów o wysokiej i średniej pozycji socjometrycznej aż 3% również przeżywało samotność. Autorka wyciągnęła na tej podstawie wniosek, że na samotność uczniów wpływały w dużej mierze czynniki osobowościowe, środowisko pozaszkolne, traumatyczne doświadczenia życiowe itp. Sami badani identyfikowali najczęściej samotność w kategoriach sytuacyjnego odrzucenia społecznego i deprywacji społecznego kontaktu. Wyniki badań dotyczących samotności w okresie adolescencji i późnej adolescencji (mierzonej skalą UCLA) ujawniły, że wskaźnik pozytywnych relacji z rodzicami wzrasta z wiekiem do 20 lat, szczególnie u dziewcząt, u których wskaźnik ten przyjmował wyższe wartości niż u chłopców. Oznaczało to, że dziewczęta nieco później i wolniej wyzwalały się spod kurateli rodziców niż chłopcy, którzy wcześniej zwracają się w stronę rówieśników w celu realizacji swoich celów życiowych. Ponadto stwierdzono, że matki były bardziej preferowane w porównaniu z ojcami, przy czym dom rodzinny pełnił umiarkowaną rolę w kształtowaniu u badanych poczucia samotności. Wraz z oddalaniem się od rodziców młodzież zbliżała się w proporcjonalnym stopniu do rówieśników. Młodzież we wczesnej adolescencji (14-16 lat) okazała się bardziej podatna na przeżywanie samotności niż starsi badani. Różnice płciowe zaznaczyły się wyraźnie jedynie w tym właśnie okresie, kiedy to dziewczęta przeżywały bliższe stosunki międzyosobowe niż chłopcy przeżywający silniejsze poczucie samotności. Z wiekiem różnice te zacierały się. |
Deskryptory TESE: | psychologia, młodzież, relacja rodzice – dziecko, osobowość, klasa, środowisko społeczno-kulturowe |
TESE descriptors: | psychology, youth, parent-child relation, personality, class, socio-cultural environment |
Publikacje: |
|