BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Samotność
Instytucja:
Data: listopad 1990 – maj 1991
Badacz: Beata Pawlik-Popielarska, Józef Rembowski
Abstrakt:

Badanie miało na celu odpowiedź na następujące pytania:

  1. Czy dzieci i młodzież doświadczają samotności i jeśli tak, to w jakim zasięgu intensywności się to objawia?
  2. Czy istnieje związek pomiędzy odczuwaniem samotności przez dzieci i młodzież a ich pozycją wśród rówieśników?
  3. Jaka jest dynamika rozwoju poczucia samotności dorastającej młodzieży i czy uzależniona jest od ich wieku i płci?

Badanie objęło uczniów klas IV-VII Szkoły Podstawowej nr 58 w Gdańsku (w wieku 12-16 lat – wczesna adolescencja), uczennice Studium Wychowania Przedszkolnego w Gdańsku (w wieku 17-19 lat – adolescencja), studentów pierwszego roku psychologii Uniwersytetu Gdańskiego (w wieku 20-23 lata – późna adolescencja). W badaniu wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skalę UCLA (University of California, Los Angeles), Skalę LLCA (Lovian Loneliness Scale for Choldren and Adolescence), Skalę Rascha (De Jong-Gierveld, 1971, 1978, 1987), Skalę ESLI (Emotional/Social Loneliness Isolation), Skalę SAGS (The Syracuse – Amsterdam – Groningen Sociometrio Scale). Każda z grup badanych wypełniła taki sam zestaw ankiet, nie licząc Skali UCLA.

Analiza wyników badań ujawniła, że podstawowymi wyznacznikami kształtowania się poczucia samotności we wczesnej adolescencji (mierzonej Skalą Rascha) były: odtrącenie przez otoczenie (31,1%), kłótnie z rodzicami i rówieśnikami (20%) oraz zerwanie z sympatią (15,6%). Poczuciu samotności towarzyszył niekiedy niski i średni pomiar socjometryczny w klasie szkolnej, jednak stwierdzono, że w grupie uczniów o wysokiej i średniej pozycji socjometrycznej aż 3% również przeżywało samotność. Autorka wyciągnęła na tej podstawie wniosek, że na samotność uczniów wpływały w dużej mierze czynniki osobowościowe, środowisko pozaszkolne, traumatyczne doświadczenia życiowe itp. Sami badani identyfikowali najczęściej samotność w kategoriach sytuacyjnego odrzucenia społecznego i deprywacji społecznego kontaktu.

Wyniki badań dotyczących samotności w okresie adolescencji i późnej adolescencji (mierzonej skalą UCLA) ujawniły, że wskaźnik pozytywnych relacji z rodzicami wzrasta z wiekiem do 20 lat, szczególnie u dziewcząt, u których wskaźnik ten przyjmował wyższe wartości niż u chłopców. Oznaczało to, że dziewczęta nieco później i wolniej wyzwalały się spod kurateli rodziców niż chłopcy, którzy wcześniej zwracają się w stronę rówieśników w celu realizacji swoich celów życiowych. Ponadto stwierdzono, że matki były bardziej preferowane w porównaniu z ojcami, przy czym dom rodzinny pełnił umiarkowaną rolę w kształtowaniu u badanych poczucia samotności. Wraz z oddalaniem się od rodziców młodzież zbliżała się w proporcjonalnym stopniu do rówieśników.

Młodzież we wczesnej adolescencji (14-16 lat) okazała się bardziej podatna na przeżywanie samotności niż starsi badani. Różnice płciowe zaznaczyły się wyraźnie jedynie w tym właśnie okresie, kiedy to dziewczęta przeżywały bliższe stosunki międzyosobowe niż chłopcy przeżywający silniejsze poczucie samotności. Z wiekiem różnice te zacierały się.

Deskryptory TESE: psychologia, młodzież, relacja rodzice – dziecko, osobowość, klasa, środowisko społeczno-kulturowe
TESE descriptors: psychology, youth, parent-child relation, personality, class, socio-cultural environment
Publikacje:
  • Rembowski, J. (1992). Samotność. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"