Abstrakt: |
Przedmiotem badania była analiza zależności poziomu rozumienia treści bajki przez sześcioletnie dzieci przedszkolne od cech intelektualnych dziecka oraz strategii prezentowania tekstu. Celem było stwierdzenie, czy zmienne intelektualne odgrywają rolę w procesie rozumienia bajki przez dzieci w wieku przedszkolnym. Sformułowano następujące hipotezy: sceniczna forma prezentacji tekstu będzie sprzyjała w większym stopniu procesowi rozumienia treści bajki przez dzieci sześcioletnie niż odczytanie bajki; sceniczna forma prezentacji tekstu sprzyja aktywacji emocjonalnej badanych dzieci oraz koncentracji ich uwagi w stopniu bardziej sprzyjającym rozumieniu treści bajki niż w przypadku odczytania tej treści dzieciom. Badaniem objęto 30 dzieci sześcioletnich z przedszkola w dużym mieście wojewódzkim, o poziomie inteligencji w granicach normy rozwojowej. Wszystkim badanym zaprezentowano treść bajki H.Ch. Andersena Imbryk – 15 dzieciom przez odczytanie tekstu, 15 przez prezentację sceniczną. Potem dzieci proszono indywidualnie o opowiedzenie bajki, zadawano im też 21 pytań dotyczących jej treści. Za kryterium poziomu rozumienia treści bajki przyjęto liczbę punktów uzyskanych za odpowiedzi. Poziom inteligencji skrystalizowanej mierzono podskalą Słownik z Testu Inteligencji Ogólnej dla Dzieci D. Wechslera, inteligencję płynną – testem kolorowych matryc dla dzieci J.C. Ravena. Wyniki opracowano statystycznie. Potwierdzono obie hipotezy. Dzieci, które oglądały sceniczną formę bajki, wykazały istotnie wyższy poziom rozumienia ogólnej struktury treściowej bajki, mimo że w grupie, której odczytano tekst, były dzieci o nieznacznie, lecz istotnie statystycznie wyższym poziomie inteligencji skrystalizowanej. Poziom rozumienia ogólnej struktury treściowej bajki pozostawał w zależności od zmiennych intelektualnych badanych, przy czym siła związku między inteligencją skrystalizowaną a poziomem rozumienia bajki była nieznacznie wyższa niż zależność pomiędzy poziomem rozumienia bajki a zmienną inteligencji płynnej. Dzieci, które oglądały wersję sceniczną, wykazały znacznie większe ożywienie i zainteresowanie treścią bajki, co pozwala sądzić, że sceniczna prezentacja bajki pobudziła aktywację badanych do poziomu bardziej sprzyjającego procesowi rozumienia niż odczytywanie tekstu. W grupie, której zaprezentowano przedstawienie, uzyskano wyższy poziom rozumienia większości eksponowanych pytań. Dzieci te udzieliły też bardziej poprawnych i pełnych odpowiedzi na pytania dotyczące najbardziej istotnych elementów w strukturze treściowej bajki, co wskazało na ukształtowanie się poprawnej reprezentacji umysłowej i treści prezentowanej bajki. |