Abstrakt: |
Celem badania była próba weryfikacji teoretycznego modelu kompetencji szkolnych, wyjaśniającego przyczyny osiągnięć szkolnych, ich determinacji i zależności, uwzględniającego style uczenia się oraz ich determinanty poznawcze i osobowościowe. Przebadano 300 studentów krakowskich uczelni, w tym 150 studentów drugiego roku ekonomii Akademii Ekonomicznej i 150 studentów drugiego roku prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnia wieku wynosiła 22 lata; badanie było dobrowolne, badani wypełniali kwestionariusze podczas zajęć. Do pomiaru cech osobowości wykorzystano polską wersję skali NEO-FFI Costy i McCrae w adaptacji Szczepaniaka, Śliwińskiej, Strelau i Zawadzkiego (1996). Inteligencję szacowano testem analogii werbalnych E. Nęcki. Do badania stylów uczenia się wykorzystano przetłumaczone i zaadaptowane narzędzia: Kwestionariusz Problemów Związanych z Uczeniem się oraz Kwestionariusz Strategii Uczenia się (Schouwenburg 1995). Kontrolowane były też zmienne: średnia ocen z matury (deklarowana przez badanych), średnia ocen z ważnych obowiązkowych przedmiotów na studiach (na podstawie dokumentów studentów). Wyniki wykazały, że u podłoża stylów uczenia się leżą pewne cechy z pięcioczynnikowego modelu osobowości Costy i McCrae. Komponenta motywacyjno-osobowościowa związana była z sumiennością, natomiast strategia głębokiego przetwarzania informacji była uwarunkowana kombinacją otwartości, sumienności i neurotyzmu. Spodziewano się, że na poziom osiągnięć szkolnych będą miały wspólny wpływ zmienne poznawcze i osobowościowe, okazało się jednak, że tylko dyscyplina pracy wydawała się dobrym predykatem osiągnięć akademickich. Nie udało się tego stwierdzić w przypadku strategii przetwarzania informacji na poziomie głębokim. Stwierdzono, że uzyskany rezultat można próbować wyjaśniać sposobem operacjonalizacji osiągnięć szkolnych lub samoświadomością studentów o własnym sposobie analizowania informacji w trakcie uczenia się; może to mieć także związek z systemem uczenia się preferowanym przez nauczycieli – sytuacja szkolna zmusza studentów do wybierania bardziej ekonomicznych sposobów funkcjonowania niż analizowanie informacji na poziomie głębokim. |