Abstrakt: |
Celem badania było zweryfikowanie następujących hipotez: status socjoekonomiczny i poziom wykształcenia rodziców wpływa pozytywnie na poziom poczucia koherencji członków rodziny; inne zasoby rodziny, takie jak jej mocne strony i poczucie koherencji rodziców, prowadzą do wzrostu poczucia koherencji u dziecka znajdującego się na początku okresu dorosłości; poczucie koherencji rodziców wpływa dodatnio na mocne strony rodziny. Badaniem objęto 124 osoby w wieku 18-25 lat (46 mężczyzn, 78 kobiet; średni wiek 21,6 lat) oraz ich rodziców. Kryterium było zamieszkiwanie dziecka z rodzicami oraz brak wyraźnej patologii w rodzinie. Badanie odbywało się w domach wybranych rodzin, ich członkowie wypełniali kwestionariusze równocześnie, z zachowaniem dyskrecji. Poczucie koherencji było badane Kwestionariuszem Orientacji Życiowej A. Antonovsky’ego (1995), mocne strony rodziny – skalą skonstruowaną przez Olsona, Larsen i McCubbina, przetłumaczoną przez I. Jelonkiewicz, K. Kosińską-Dec i M. Zwolińskiego. Wyniki przeanalizowano statystycznie, głównie metodą modelowania równań strukturalnych. Wyodrębniono dwa typy badanych rodzin – o wysokich i o niskich zasobach. Członkowie rodzin o wyższych zasobach mieli wyższe poczucie koherencji niż członkowie rodzin o niskich zasobach. Pośrednio i częściowo potwierdzono więc hipotezę o pozytywnym wpływie zasobów systemowych na poczucie koherencji. Stwierdzono, że prawdopodobnie na wzrost poczucia koherencji młodego dorosłego wpływają bezpośrednio: dostrzeganie przez niego mocnych stron własnej rodziny oraz silne poczucie koherencji charakteryzujące podsystem rodzicielski. Potwierdzono kluczową dla poczucia koherencji dziecka rolę poczucia koherencji rodziców i mocnych stron rodziny (szczególnie w percepcji dziecka). Wyniki dostarczyły też częściowego poparcia dla podwójnego modelu ABCX McCubbina i Patterson (1983), zakładającego pozytywny wpływ zasobów rodziny na radzenie sobie ze stresem i wskutek tego – na zdrowie jej członków. |