Celem badań było zweryfikowanie następującej hipotezy: interprzedmiotowe zróżnicowanie aktywności strategicznej, przejawiające się w niskiej efektywności aktywności strategicznej w obrębie niektórych przedmiotów nauczania, stanowi czynnik ryzyka wystąpienia bezradności intelektualnej. Trening bezradności przyczynia się do pogłębienia pierwotnych deficytów strategicznych, polegających na dominacji powierzchniowych strategii uczenia się oraz niskiej kontroli metapoznawczej. Badaniami objęto uczniów rozpoczynających naukę w szkole średniej. Wybrano sześć klas o profilu podstawowym z warszawskich liceów ogólnokształcących. Badania o charakterze grupowym przeprowadzono na terenie szkół. W pierwszym etapie (październik, listopad 1996) uczniowie klasy pierwszej wypełniali, w odniesieniu do matematyki i języka polskiego, kwestionariusz Jak się uczysz? (polska wersja kwestionariusza J. Lompschera Wie Lernst Du?; Czerniawska, 1998), służący do pomiaru czterech aspektów aktywności strategicznej: strategii głębokich, powierzchniowych, metapoznawczych oraz zewnętrznych. Zebrano wówczas także dane doświadczeń z nauki języka polskiego i matematyki przez badanych w szkole podstawowej. W drugim etapie (maj, czerwiec 1997) pod koniec roku szkolnego dokonano pomiaru bezradności intelektualnej w odniesieniu do obu przedmiotów (kwestionariuszem SBI Sędka), zebrano dane dotyczące osiągnięć w nauce matematyki i języka polskiego w pierwszej klasie liceum (oceny na koniec półrocza i roku szkolnego). W trzecim etapie badań (październik 1997) dokonano ponownie pomiaru aktywności strategicznej i bezradności intelektualnej w odniesieniu do obu przedmiotów. Pełne dane uzyskano od 177 osób. Wyniki ujęto następująco: aktywność strategiczna przejawiana przez uczniów na początku nauki w szkole średniej w różnych przedmiotach była skorelowana; występowały równocześnie różnice w aktywności strategicznej stosowanej w przypadku obu analizowanych przedmiotów nauczania, które zdawały się nasilać w miarę upływu czasu (słabsze różnice w pierwszej klasie, silniejsze w drugiej). Przejawiana przez uczniów aktywność strategiczna znajdowała odzwierciedlenie w uzyskiwanych ocenach szkolnych. W matematyce częstsze stosowanie strategii powierzchniowych wiązało się z uzyskiwaniem gorszych efektów; w języku polskim lepszym efektom sprzyjało częstsze stosowanie strategii głębokich. Dojrzalsza aktywność strategiczna wiązała się z niższymi wskaźnikami bezradności intelektualnej w obu przedmiotach. Wyższe wskaźniki bezradności intelektualnej łączyły się z gorszymi wynikami w nauce szkolnej. Przejawiana aktywność strategiczna może stanowić czynnik ryzyka wystąpienia bezradności intelektualnej, a trening bezradności – pogłębiać pierwotne deficyty. Dojrzalsza aktywność strategiczna, polegająca na stosowaniu strategii głębokich oraz silniejszej samoregulacji, może pomóc uczniom uniknąć bezradności intelektualnej.