Abstrakt: |
Celem badania było wyjaśnienie wpływu subiektywnie przeżywanego lęku na sposób funkcjonowania dzieci nieśmiałych w młodszym wieku szkolnym. Przyjęto hipotezy, że istnieje różnica w zakresie: specyficznych cech osobowości dzieci nieśmiałych i śmiałych ujmowanych Kwestionariuszem Osobowości (CPQ) – Co lubisz robić i o czym lubisz myśleć R.D. Portera i R B. Cattella – który pozwala określić strukturę źródłowych cech osobowości; natężenia zarówno ogólnego poziomu lęku, jak i jego składowych komponentów, ujmowanych Testem Lęku Dziecięcego (TLD) F. Thurnera i U. Tewesa. Badaniem objęto 60 dzieci nieśmiałych i 60 dzieci śmiałych (po połowie dziewczęta i chłopcy). Doboru dzieci nieśmiałych dokonano w oparciu o opinie nauczyciela, pedagoga szkolnego oraz psychologa. Opisywane przez te osoby cechy dzieci potwierdzono wynikami w kwestionariuszu CPQ. Wszystkie dzieci spełniały kryterium normy intelektualnej, pochodziły z rodzin pełnych; średni wiek wynosił 9,6 lat. Analiza wyników wskazała, że nieśmiałość dzieci tłumaczona jest strukturą specyficznych cech osobowościowych. Dzieci nieśmiałe przejawiają brak pewności siebie. Bardziej koncentrują się na wewnętrznych problemach, kumulują napięcia wynikające z często powtarzających się frustracji. Częściej kierują agresję do siebie i poszukują oparcia u innych ludzi. Cechą charakterystyczną dzieci nieśmiałych jest obwinianie siebie zwiększające uczucie wewnętrznego niepokoju. Dzieci nieśmiałe w porównaniu z dziećmi śmiałymi wykazują niższe natężenie symptomów lękowych. Istniejący lęk jest związany wyłącznie z życiem szkolnym, łączy się głównie z niepowodzeniami w nauce. Dzieci nieśmiałe obawiają się kary ze strony nauczycieli za brak wystarczającej wiedzy. Przeżywają lęk przed oceną i postawą krytycznego środowiska za niemożność spełnienia wymagań stawianych przez szkołę. W sytuacjach wymagających szczególnej koncentracji uwagi przeżywają silne podenerwowanie.
|