Abstrakt: |
Badanie zrealizowano w ramach RPBP III.32, temat: Rewalidacja osób odchylonych od normy, pod kierownictwem dr. hab. J. Pańczyka. Celem badania było wykazanie, czy dzieci lekko, umiarkowanie i znacznie upośledzone umysłowo różnią się od swoich rówieśników o prawidłowym rozwoju umysłowym pod względem profilu podstawowych zdolności szkolnych. Badanie objęło 243 dzieci lekko upośledzonych umysłowo (w wieku od 8 do 12 lat), 25 umiarkowanie i znacznie upośledzonych umysłowo (w wieku 13-13,6 roku) oraz 268 o prawidłowym rozwoju intelektualnym (w wieku od 8 do 12 lat) stanowiących grupę kontrolną. W obu grupach znalazło się 122 dziewczynek i 146 chłopców, przy czym wszystkie dzieci umiarkowanie i znacznie upośledzone umysłowo były płci męskiej. Dzieci z grupy kontrolnej dobierane były tak, by poziom wykształcenia ich rodziców jak najbardziej odpowiadał poziomowi wykształcenia rodziców dzieci z grupy kryterialnej. W badaniu wykorzystano Skalę Podstawowych Zdolności Szkolnych (J. Kostrzewski, 1987). Analiza wyników pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: w grupie dzieci lekko upośledzonych umysłowo występowało większe (na tle pozostałych zdolności) upośledzenie w zakresie zdolności wykonywania operacji rachunkowych, analizy figur geometrycznych, precyzyjnego wykonywania ruchów rąk, manipulowania ołówkiem i percepcji słuchowej słowa. Nie wykazano różnic istotnych statystycznie w zakresie zdolności werbalnych i wykonawczych między badanymi lekko, umiarkowanie i znacznie upośledzonymi umysłowo oraz dziećmi pełnosprawnymi intelektualnie. Zanotowano większe zróżnicowanie profili zdolności szkolnych w grupie dzieci lekko upośledzonych umysłowo niż w grupie dzieci umiarkowanie i znacznie upośledzonych oraz w grupie ich rówieśników o prawidłowym rozwoju. Zróżnicowanie profili dzieci lekko upośledzonych można wyjaśnić zjawiskiem heterochronii, tzn. nieharmonijnego rozwoju zdolności dzieci lekko upośledzonych (R. Zazza, 1960). Profil podstawowych zdolności szkolnych powinien być podstawą zindywidualizowanego postępowania rewalidacyjnego w przypadku dzieci lekko upośledzonych umysłowo oraz dzieci z parcjalnym deficytem. |