Abstrakt: |
Celem badania było określenie systemu wartości młodego pokolenia w dobie transformacji ustrojowej w Polsce. Badaniem objęto 1058 osób w wieku od 18 do 30 lat, zamieszkujących głównie na południu Polski, w województwach: katowickim, częstochowskim, bielskim, opolskim. Próbę dobrano losowo. W badaniu posłużono się metodą wywiadu jawnego, indywidualnego i skategoryzowanego oraz anonimową ankietą środowiskową. W wywiadzie wzięło udział 317 osób, w ankiecie – 741. Dwadzieścia pierwszych pozycji w hierarchii wartości badanych: miłość (69,5%), rodzina (64,5%), uczciwość (63,9%), wolność (62,1%), życie i zdrowie (57%), przyjaźń (56,4%), szczęście (55,8%), praca (54,3%), sprawiedliwość (50,4%), człowiek (48,2%), pokój (48,2%), mieszkanie (47%), wykształcenie (45,2%), wiedza (44,8%), życzliwość (44,2%), Bóg, religia (40,9%), profesjonalizm (40,2%), przyroda (40,1%), tolerancja (38,6%), pieniądze (38%). Ogółem opracowany system wartości badanych składał się z 41 pojęć. Przyjaźń bardziej cenią kobiety niż mężczyźni – odpowiednio 61,3% i 51,5%. Przyjaźń cenili wyżej respondenci wywodzący się ze środowiska inteligenckiego – 61,6%, niżej zaś respondenci ze środowiska wiejskiego – 47,8%. Okazało się, że w stopniu najwyższym przyjaźń doceniały osoby wywodzące się z rodzin drobnych przedsiębiorców – 63,6%. W swoim systemie wartości kobiety wyżej cenią tolerancję niż mężczyźni – 41,4% do 36,1%. W hierarchii wartości przedstawicieli środowisk inteligenckich tolerancja znalazła się na dwunastej pozycji, w hierarchii wartości osób ze środowisk chłopskich – na pozycji dwudziestej czwartej. 35,1% osób wierzących i praktykujących nieregularnie wymieniło tolerancję w swoim systemie wartości – to najniższy wskaźnik ze wszystkich badanych grup. Najwyżej oceniali tolerancję badani niewierzący, ale chodzący do kościoła (48,4%). |