Abstrakt: |
Celem badania było ustalenie: czy nasilenie agresji wzrasta z nasileniem jąkania, typów, kierunków i rodzajów agresji u jąkających się, stopnia nasilenia jąkania na początku i pod koniec okresu dojrzewania. Badaniem objęto 30 jąkających się: 23 chłopców i 7 dziewcząt w wieku 10-18 lat. 22 badanych pochodziło ze środowiska inteligenckiego, 23 z przedziału wiekowego 13-18 lat. 37% młodzieży często chorowało na choroby górnych dróg oddechowych. 63% osób cierpiało na różne schorzenia. 67% młodzieży nie lubiło chodzić do szkoły. U 63% szkolne odpytywanie powodowało stan napięcia i obniżało płynność mowy. U 12 badanych jąkanie pojawiło się w wieku od pięciu do siedmiu lat, u 77% pod wpływem stresora psychicznego: u 27% z powodu stresu szkolnego, u 20% z przestrachu, u 17% z powodu zmiany środowiska, u 13% przez rozłąkę z bliską osobą. W badaniu posłużono się: testem Nastroje i humory A.H. Bussa i A. Durkee w adaptacji M. Choynowskiego, Testem Rysunkowym Frustracji S. Rosenzweig, Diagramem Jąkania H.P. Lueking w opracowaniu Z. Tarkowskiego, Studium przypadku jąkania (B.H. Hutchinson, M.L. Mechan w opracowaniu Z. Tarkowskiego). Na podstawie badania stwierdzono, że agresja u dzieci jąkających się jest większa niż u rówieśników niejąkających się. Występuje u nich wyższy poziom agresji fizycznej, słownej, w zakresie negatywizmu i urazów. Dzieci jąkające się są bardziej agresywne niż dzieci epileptyczne. Najpewniej jest to spowodowane tym, że dzieci epileptyczne przy odpowiednim leczeniu rzadko wykazują objawy choroby. W poziomie agresji u dzieci z nasilonym jąkaniem i niewielkim jąkaniem nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie. Wykazano jednak, że dzieci z niewielkim jąkaniem mają skłonność do stosowania siły fizycznej i reprezentowania postawy negatywistycznej w sytuacjach trudnych i frustrujących. Co więcej, dzieci jąkające się borykają się z większym poczuciem winy niż dzieci epileptyczne i niejąkające się. Poza tym nie zauważono, żeby wiek badanych miał wpływ na nasilenie jąkania w okresie dojrzewania dziecka jąkającego się. Zaobserwowano, że im dziecko jąkające się jest bardziej zmęczone, tym zmniejsza się u nich poziom stresu przeżywanego w związku z jąkaniem. |