BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Agresja a stosunki wychowawcze szkoły
Instytucja:
Data: wrzesień 1993
Badacz: Maria Dąbrowska-Bąk
Abstrakt:

Celem badania było znalezienie odpowiedzi na pytania, jakie przejawy agresji w stosunkach wychowawczych obserwuje się w szkole, jaki zasięg ma to zjawisko, jakie postawy wobec różnych form agresji przejawiają uczniowie oraz jak różnicuje populację typ szkoły ponadpodstawowej. Badaniem objęto połowę szkół Poznania, licea ogólnokształcące i zasadnicze szkoły zawodowe, w każdej wylosowano dwie lub trzy klasy pierwsze. Zastosowano ankietę częściowo opartą na narzędziach badań nad przemocą z 1986, częściowo odnoszącą się do najczęstszych sytuacji patogennych odnotowanych w pilotażu; pytania dotyczyły agresji nauczyciela, wymuszenia rozbójniczego, dewastacji mienia, drastycznej niesprawiedliwości, zażywania narkotyków; badani mieli odpowiedzieć, co powinni zrobić w takiej sytuacji, a co prawdopodobnie by zrobili i dlaczego, a także czy podobne sytuacje obserwowali w swojej szkole. Zebrano 1045 ankiet, w zbliżonych ilościach z LO i ZSZ. W publikacji przedstawiono opinie uczniów dotyczące wymuszenia rozbójniczego; analizę oparto na próbie losowo-warstwowej, jej podstawę stanowiła zbiorowość generalna, podzielona na podgrupy według kryterium typu szkoły, z każdej warstwy pobrano odrębne próby po 100 jednostek. W relacji nauczyciel – uczeń najczęściej miały miejsce kolejno: naruszanie godności ucznia – 38%, straszenie przy użyciu technik kontroli i oceny – 25%, presja dydaktyczna – 23%, demonstrowanie władzy – 23%, brak kwalifikacji merytorycznych i łapownictwo – 21%, agresja słowna – 14%, złośliwa presja dydaktyczna – 13%, agresja fizyczna – 12%, inne – 8%; dla uczniów ZSZ naruszenie godności występowało równie często co presja dydaktyczna, dla uczniów LO poważnym problemem był lęk; stwierdzono, że opresyjność szkoły przyjęła formy bardziej nasilone i bardziej zakamuflowane. W relacji uczeń – uczeń najczęściej miały miejsce kolejno: demonstrowanie władzy – 25%, agresja słowna – 24%, agresja fizyczna – 19%, brak solidarności – 15%, niewłaściwe zachowania wobec starszych – 11%, stosowanie używek – 10%, inne – 11% (np. wyłudzanie pieniędzy). Wśród postaw uczniów wobec sytuacji wymuszenia rozbójniczego wyróżniono: przekonanie o powinnościach, postawę behawioralną, emocjonalno-oceniającą. W płaszczyźnie powinności badani wskazywali najczęściej kolejno: powstrzymanie – 45%, zwrócenie uwagi – 37%, zawiadomienie wychowawcy – 32%, zawiadomienie dyrekcji – 22%, zastosowanie rękoczynu lub innej formy odwetu – 22%, inne – 15%, brak odpowiedzi – 13%, powstrzymanie się od działania – 11%, nie wiem – 9%, zawiadomienie rodziców – 9%; badani z ZSZ trzy razy częściej wskazywali rękoczyn, dwa razy rzadziej interwencję słowną. W płaszczyźnie behawioralnej badani wskazywali: interwencję werbalną – 47%, powstrzymanie się od działania – 35%, rękoczyn – 25%, brak odpowiedzi – 20%, inne – 19%, zwrócenie się do wychowawcy – 14%, do dyrekcji – 12%, nie wiem – 10%, zwrócenie się do rodziców – 6%; badani z LO najczęściej deklarowali interwencję werbalną – tyle samo wskazań ile łącznie na pozostałe sposoby, uczniowie ZSZ – nieinterwencję oraz rękoczyn. W płaszczyźnie emocjonalno-oceniającej badani wskazywali postawę interwencji – 62% (główny motyw – poczucie słuszności), powstrzymywania się od działania – 18% (strach), interwencji warunkowej – 12% (strach, gra dominacji i podległości).

Deskryptory TESE: przemoc, przemoc szkolna, szkoła średnia, szkoła średnia o profilu zawodowym, relacja nauczyciel – uczeń, postawa, bezpieczeństwo
TESE descriptors: violence, bullying, secondary school, vocational school, teacher-student relation, attitude, safety
Publikacje:
  • Dąbrowska-Bąk, M. (1996). Agresja a stosunki wychowawcze szkoły. W: A. Frączek i I. Pufal-Struzik (red.), Agresja wśród dzieci i młodzieży. Perspektywa psychoedukacyjna (s. 109-125). Kielce: Wydawnictwa Pedagogiczne ZNP.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"