Abstrakt: |
Celem badania było określenie cech wychowawczyń w ocenie wychowanek internatów zakonnych i świeckich. Szukano także specyfiki wyborów w odniesieniu do wychowawczyń pracujących w obu typach placówek. Badaniem objęto 50 dziewcząt państwowego internatu przy Zespole Szkół Ogólnokształcących w Tarnobrzegu oraz 50 wychowanek internatu przy Prywatnym Liceum SS. Zmartwychwstania Pańskiego w Warszawie. 17 dziewcząt z internatu państwowego i 25 z prywatnego pochodziło z rodzin inteligenckich. W badaniu wykorzystano kwestionariusz ankiety, skonstruowany na podstawie badań przede wszystkim W. Grądzkiego. Ankieta zawierała cztery typy pytań: czy w internacie pracuje obecnie wychowawczyni, którą można by określić jako dobra wychowawczyni, jakie cechy decydują o autorytecie wychowawczyni, jakie cechy charakteryzują obecną wychowawczynię spośród wymienionych w poszczególnych modelach, jakich cech oczekują od wychowawczyni uczennice. 41 dziewcząt z internatu państwowego i 25 z zakonnego stwierdziło, że w ich placówkach pracuje osoba, którą można określić jako dobrą wychowawczynię. Negatywnie na to pytanie odpowiedziało osiem dziewcząt z instytucji państwowej i 20 z zakonnej. Według uczennic z internatu państwowego wychowawczyni, która jest autorytetem, powinna (w rangowym układzie): rozumieć młodzież, mieć umiejętności wychowawcze, atrakcyjny sposób bycia, posiadać szeroki zasób wiedzy oraz mieć duże doświadczenie pedagogiczne. Nieco inaczej hierarchia ta przedstawiała się w przypadku dziewcząt z internatu zakonnego; według nich dobra wychowawczyni powinna (w rangowym układzie): rozumieć młodzież, mieć umiejętności wychowawcze, duże doświadczenie pedagogiczne, szeroki zasób wiedzy oraz atrakcyjny sposób bycia. Aktualną wychowawczynię uczennice z internatu państwowego charakteryzowały jako osobę: z poczuciem humoru i łagodnym usposobieniem (28 wyborów), tolerancyjną i życzliwą (19), rozumiejącą młodzież i darzącą ją zaufaniem (16), naturalną i szczerą (16). Dziewczęta z placówki zakonnej opisywały swoją aktualną wychowawczynię jako: wrażliwą i gotową do niesienia pomocy (16 wyborów), z poczuciem humoru i pogodnym usposobieniem (13), z taktem i kulturą osobistą (13), opanowaną i cierpliwą (12), naturalną i szczerą (12). Oczekiwany model wychowawczyni uzupełniono w ankiecie trzema propozycjami modelowymi do wyboru (A: energiczna, ma wiele ciekawych pomysłów, dobrze się z nią współpracuje; B: wyrozumiała, bez reszty oddana swojej pracy, posiada radosne usposobienie; C: delikatna, taktowna, partnerska w relacjach z młodzieżą). Okazało się, że dziewczęta z internatu państwowego i prywatnego w większości wybierały model A. W obu grupach najmniej wyborów otrzymał model C. Badanie wykazało, że wśród dziewcząt z internatu państwowego i prywatnego występuje zgodność cech pożądanych u wychowawczyni z aktualnie dostrzeganymi u nauczycielek. Dostrzeżone niezgodności co do cech miały charakter nieistotny, mogły być wynikiem: zaostrzonego kryterium oceny w stosunku do sióstr zakonnych, typu środowiska pochodzenia i motywu wyboru danego internatu. |