Abstrakt: |
Celem badania była odpowiedź na pytanie, czy teoretycznie opisane elementy struktury zdolności kondycyjnych znajdują potwierdzenie w badaniach empirycznych. Badanie dotyczyło rozpoznania wewnętrznej struktury kondycyjnego obszaru możliwości człowieka, określenia wpływu wieku dzieci i młodzieży na badane zjawisko oraz wskazania najbardziej trafnych metod ich oceny. Badaniem objęto 238 uczennic szkoły podstawowej nr 12 w Katowicach w wieku od 8 do 13 lat. W doborze metod oceny różnych aspektów zdolności kondycyjnych kierowano się możliwością ich stosowania przez nauczycieli wychowania fizycznego i trenerów. Diagnozowano: siłę względną mięśni brzucha, siłę statyczną mięśni obręczy barkowej, siłę dynamiczną zrywną mięśni całego ciała, szybkość biegową, wytrzymałość szybkościową i krótkiego czasu, wytrzymałość średniego czasu, wytrzymałość długiego czasu. Próby przeprowadzano zgodnie z instrukcjami testów: Denisiuka, Zuchory, Coopera i Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Strukturę wewnętrzną w obrębie uzyskanych wyników określono metodą analizy czynnikowej. Obliczeń wyników dokonano dla kolejnych kategorii wiekowych; wydzielono grupę młodszą (klasy II-IV) i starszą (V-VIII). Stwierdzono, że rozkład wyników pomiarów zdolności kondycyjnych badanych miał charakter normalny. Wiek dziewcząt nie miał zasadniczego wpływu na strukturę czynnikową wartości kondycyjnych. Największy procent wariancji wspólnej wyjaśniały czynniki wytrzymałościowe, ich charakter był jednak różny w zależności od wieku badanych. Czynnikami wspólnymi obu grup wiekowych były: siła statyczna, szybkość biegowa, wytrzymałość siłowa, wytrzymałość krótkiego i średniego czasu, siła dynamiczna zrywna. Stwierdzona struktura wewnętrzna zdolności kondycyjnych wskazywała wyraźnie na wiodącą rolę wytrzymałości w obrębie badanych możliwości motorycznych. Wyniki potwierdziły konieczność dokonywania oddzielnych pomiarów szybkości globalnej (biegowej) i częstotliwości ruchów. Wysunięto postulat, że pomiar zdolności kondycyjnych w wersji minimalnej powinien obejmować diagnozę: wytrzymałości średniego czasu i siłowej, siły statycznej i dynamicznej zrywnej, szybkości lokomocyjnej. |