Abstrakt: |
Celem badania było określenie, czy postawy rodzicielskie można uznać za istotny czynnik determinujący uspołecznienie dziecka. Badaniem objęto wybraną losowo grupę uczniów klas siódmych i ósmych ze szkół podstawowych w Gdańsku; drogą doboru celowego (kryterium uspołecznienia dziecka) wybrano 112 przypadków do dalszych badań. Zastosowano zmodyfikowaną Kartę mierzenia postępu uspołecznienia się dziecka K.M. Bridges oraz kwestionariusz CRPBJ E. Schludermanna, w percepcji młodzieży przystosowany do warunków polskich przez J. Rembowskiego. W wyniku analizy statystycznej otrzymano trzy grupy o różnym poziomie uspołecznienia: niskim, średnim i wysokim; w każdej z grup zaprezentowano wyniki pomiarów postaw rodzicielskich. Uznano, że próba pomiaru zależności między zmiennymi upoważnia do stwierdzenia, że istnieje między nimi dość silny związek o charakterze probabilistycznym. Struktura postaw rodziców dzieci o niskim poziomie uspołecznienia charakteryzowała się silną dominacją dystansu uczuciowego, silniejszego u ojców niż u matek. Różnice w nasileniu bliskości u matek i ojców były niewielkie, ale matki przejawiły częściej takie postawy, szczególnie akceptację i akceptację indywidualności. Silnie dominowały też postawy kontroli nad poczynaniami dzieci; matki bardziej przejawiały w tym przypadku postawy dotyczące wychowania z poczuciem zagrożenia połączonego z wpajaniem dzieciom winy oraz przesadnym nadzorem. Rodzice nie byli konsekwentni w wymaganiach wobec dzieci (postawy autonomii), mniej konsekwentne były matki. Postawy wychowawcze rodziców dzieci o wysokim poziomie uspołecznienia charakteryzowały się umiarkowanymi średnimi parametrami, trudno było uznać jedną za najważniejszą, zwłaszcza w przypadku matek; wśród ojców dominowały postawy bliskości uczuciowej, jednak relatywnie mniejsze niż u matek. W postawach kontroli rodzice byli umiarkowani, natężenie postaw tych było średnie, niezależne od ról rodzicielskich. W grupie postaw autonomii ojcowie przejawiali tendencję do autonomii przesadnej, skrajnej. |