Abstrakt: |
Celem badania było poznanie opinii nauczycieli o kształceniu zawodowym. Badaniem objęto 85 nauczycieli o zróżnicowanym stażu zawodowym; byli to głównie absolwenci dwuletnich studiów nauczycielskich, czynni zawodowo nauczyciele, kontynuujący studia w systemie zaocznym, w większości studenci studiów zaocznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie. Badanych poproszono o przygotowanie anonimowej pisemnej wypowiedzi na temat Moja praca pedagogiczna, osiągnięcia i trudności, uwzględniającej następujące zagadnienia: ocenę umiejętności pedagogicznych zdobytych podczas studiów w konfrontacji z praktyką szkolną; rodzaje trudności napotykane w praktyce szkolnej; pracę pedagogiczną w systemie wartości nauczyciela; ocenę warunków pracy pedagogicznej w szkole; ocenę kontroli „zewnętrznej” prowadzonej przez dyrektora szkoły i inne osoby. 47,4% badanych w środowisku miejskim i 36,6% w wiejskim uważało własne przygotowanie do zawodu za niewystarczające. Nauczyciele zwracali uwagę na niedostatki w przygotowaniu prakseologicznym, związanym z pisaniem konspektów, rozkładów materiału oraz prowadzeniem konkretnych zajęć z dziećmi. Na podstawie analizy wypowiedzi wyróżniono w kształceniu nauczycieli podejścia: instrumentalne (przekaz określonych wzorców działań pedagogicznych) i procesualne (preferowanie analizy określonych treści pedagogicznych). Stwierdzono, że niedosyt przekazu wzorców prowadzi do negatywnej oceny studiów pedagogicznych. 45% badanych w środowisku pracy spotkało się z obojętnością; 47,5% odczuwało brak zainteresowania i pomocy w pracy ze strony dyrekcji i starszych stażem kolegów. 54,4% napotykało znaczne trudności we współpracy wychowawczej z rodzicami. Nauczyciele zwracali również uwagę na brak odpowiedniej atmosfery w szkole. Badani wskazywali także na własne osiągnięcia i zadowolenie z wykonywanej pracy; wyciągnięto wniosek, że mimo trudności wielu wykonywało swój zawód z zaangażowaniem i determinacją. 58,4% pozytywnie oceniło hospitacje prowadzone przez dyrektora szkoły, pozostali ocenili je negatywnie ze względu na złą atmosferę i brak pomocy. Warunki pracy w szkole oceniło negatywnie 52,6% nauczycieli ze środowiska miejskiego i 58,5% z wiejskiego. Pracę utrudniały: warunki lokalowe, liczność klas, nauka zmianowa, brak pomocy dydaktycznych. Pojawiały się również wypowiedzi optymistyczne, świadczące o pewnych korzystnych zmianach. Z wypowiedzi badanych wywnioskowano, że gorsze warunki do nauki mają dzieci młodsze. |