Abstrakt: |
Celem badania było poznanie opinii nauczycieli na temat założeń ówczesnego programu nauczania treści ekologiczno-sozologicznych w szkole podstawowej. Badaniem ankietowym objęto 150 nauczycieli szkół podstawowych z województw siedleckiego, ostrołęckiego i bialskiego. 48% badanych stanowili nauczyciele szkół miejskich, a 52% wiejskich. 90% respondentów stanowiły kobiety, 60% było absolwentami WSP, 22% posiadało wykształcenie średnie z przygotowaniem pedagogicznym, 14% skończyło studium nauczycielskie, 4% wyższe studia zawodowe. Ankieta składała się z 24 pytań dotyczących poglądów nauczycieli na temat aktualnego nauczania, oceny dostępnych podręczników i czasopism, metodycznego aspektu lekcji i pracy pozalekcyjnej, w tym działalności organizacji proekologicznych w szkołach. Analiza wyników badania pozwoliła wyciągnąć następujące wnioski: 1) Nauczyciele dostrzegali potrzebę powszechnej, ustawicznej edukacji środowiskowej oraz konieczność skorelowania na tym polu kształcenia szkolnego z działaniami organizacji społecznych i instytucji. 2) Do najważniejszych celów nauczania treści sozologicznych należało zdaniem badanych wykształcenie u ucznia emocjonalnego przywiązania do środowiska przyrodniczego, które skutkowałoby chęcią ochrony tego środowiska. Przeszkodą w tym względzie mógł być nadmiar szczegółów w programie nauczania. 3) Duża grupa ankietowanych optowała za wprowadzeniem w klasie ósmej szkoły podstawowej przedmiotu podsumowującego: ochrona środowiska, który miałby służyć zebraniu i usystematyzowaniu wiedzy uczniów. Propozycja ta pozostawała jednak w sprzeczności ze światową tendencją do nadawania edukacji ekologicznej charakteru interdyscyplinarnego. 4) Badani dostrzegali potrzebę częstego aktualizowania podręczników szkolnych w związku z szybko zmieniającą się wiedzą o środowisku i zaproponowali coroczne wydawanie wkładek (problem ten tracił na wadze w związku z rozwojem rynku wydawniczego i skróceniem się cyklu wydawniczego). 5) Dokształcanie w zakresie ochrony środowiska stanowiło zdaniem badanych powielenie wiadomości nabytych na studiach, a powinno być ich poszerzeniem i uzupełnieniem. Nauczyciele oczekiwali ćwiczeń praktycznych, zajęć terenowych i możliwości nabycia nowej wiedzy z zakresu metodyki. 6) Zapotrzebowanie środowiska nauczycielskiego w zakresie treści zawartych w czasopismach i opracowaniach metodycznych dotyczyło głównie sprawdzonych rozwiązań metodycznych. 7) W opinii badanych młodzież prezentowała niewielkie zainteresowanie tematyką eko-sozologiczną oraz pracą w organizacjach proekologicznych. |