Abstrakt: |
Celem badań własnych autorki było określenie typów zachowań asocjalnych uczniów upośledzonych umysłowo na terenie szkoły. Badania wykazały, że 65% uczniów przyjętych do placówek specjalnych wykazywało objawy niedostosowania społecznego, które odbijały się w zachowaniach asocjalnych na terenie szkoły. Bardzo często zachowania asocjalne przyjmowały formę agresji słownej albo fizycznej – zarówno wobec uczniów, jak i nauczycieli. Wyróżniono następujące formy przemocy fizycznej: popychanie, podstawianie nogi, kopanie, szarpanie za włosy, szczypanie, drapanie, wykręcanie rąk, bicie, plucie, duszenie, kłucie (nożyczkami, ołówkiem), zamykanie w WC i klasie, oblewanie wodą. Agresja słowna przejawiała się w następujących zachowaniach: wyśmiewaniu, ośmieszaniu (w obecności grupy), wulgaryzowaniu, skarżeniu, przezywaniu, podawaniu nieprawdziwych informacji. Nauczyciele potwierdzili, że podczas lekcji dochodzi do agresji ze strony uczniów upośledzonych; przejawia się ona w: niszczeniu książek, zeszytów, przyborów szkolnych, plamieniu odzieży kolegów atramentem. Zaobserwowano ponadto, że uczniowie upośledzeni często niszczą mienie szkolne, demolują urządzenia znajdujące się w placówkach, wybijają szyby w czasie wolnym od lekcji, kradną mienie szkolne (z tym wiązały się również włamania). Co więcej, uczniowie upośledzeni bardzo często wagarują albo w ogóle nie realizują obowiązku szkolnego. Istotną przyczyną zachowań asocjalnych wśród uczniów upośledzonych była patologizacja środowiska rodzinnego (80% badanej młodzieży): wielodzietność, bieda, przemoc. Te czynniki zwiększają niski poziom samokontroli i krytycyzmu, którym charakteryzuje się osobowość dziecka upośledzonego. |