Abstrakt: |
Celem badania było określenie poziomu religijności i jej typów wśród młodzieży, jakie postawy wobec odmienności reprezentują młodzi ludzie, czy są gotowi do niesienia pomocy oraz jakie modele życia preferują. Sformułowano następujący problem badawczy: czy i w jaki sposób religijność determinuje indywidualne wybory sposobu życia i społeczne zachowania młodzieży. W badaniu wzięło udział 1458 studentów z lat I–IV we wszystkich uczelniach wyższych województwa katowickiego, z wyjątkiem uczelni o profilu artystycznym. W badaniu wykorzystano następujące kwestionariusze: kwestionariusz do badania religijności, kwestionariusz do badania postaw wobec odmienności, kwestionariusz do badania zachowań pomocnych, skalę wartości autotelicznych i instrumentalnych, kwestionariusz do badania wartości stylu życia – modele życia. Wśród badanych było 89,58% osób wierzących; 91% studentów wywodziło się ze środowisk o tradycjach religijnych. 69,69% respondentów prezentowało postawę niespójną wobec religii – ci badani zaniedbywali praktyki religijne, swobodnie interpretowali doktrynę moralną, nie wykazywali aktywności poznawczej wobec pogłębiania wiedzy o własnej religii. Konsekwentnie areligijnych było 12,38% studentów; postawę spójną reprezentowało 30,31% respondentów. Ponad połowa studentów – 57,4% – pozytywnie postrzegała odmienność. Znaczące różnice wystąpiły w obrębie postaw wobec konkretnych odmienności: w sferze poglądów (postawa negatywna – 73%), w sferze religijnej (postawa negatywna – 31,3%), w sferze moralności (postawa negatywna – 45,1%). Wyróżniono cztery postawy wobec odmienności: tolerancyjne (32,3% badanych), akceptujące (25,2%), rygorystyczne (17%) oraz nietolerancyjne (25,6%). Zauważono korelację pomiędzy stopniem religijności badanych a ich postawami wobec odmienności. W grupie proreligijnej przeważały postawy nietolerancji (42,7%) oraz rygoryzmu (201,%). W grupie areligijnej prawie 80% studentów odnosiło się do odmienności albo z tolerancją, albo z akceptacją. Najwyżej w hierarchii wartości badanej młodzieży były: życie rodzinne oraz relacje interpersonalne. Wartości intelektualne oraz religijne znalazły się na poziomie pośrednim. Samorealizację i prestiż studenci zaliczyli do wartości peryferyjnych. Wartości moralne – w opinii badanej grupy – znalazły się wyżej niż kompetencje. O hierarchii wartości w głównej mierze decyduje – jak wykazały wyniki badania – allocentryzm, dalej potrzeba bezpieczeństwa. Motywacja osiągnięć, kierowania sobą były nisko oceniane przez studentów. Młodzi ludzie są bardziej skłonni do działań adaptacyjnych niż innowacyjnych, co wiąże się z ich tendencją do zabezpieczania potrzeb ograniczonych do życia osobistego. Religijność znacząco wpływa na preferencję w zakresie niektórych wartości. Studenci proreligijni są bardziej nastawieni na idealizm i duchowość, natomiast studenci areligijni – na indywidualizm i realizm, powiązane z wartościami konkretnymi. Nastawienie wobec świata studentów religijnych ma wymiar przede wszystkim prospołeczny, studentów areligijnych zaś – egocentryczny. |