Abstrakt: |
Przedmiotem badania uczyniono związek między religijnością a rozwojem rozumowania moralnego u młodzieży. Badaniem objęto 112 uczniów, w tym 59 dziewcząt i 53 chłopców. Respondenci uczęszczali do pierwszych i drugich klas w krakowskich liceach. Wiek respondentów mieścił się w przedziale 15-18 lat (średnia: 16,95 roku). Poziom rozwoju moralnego określono na podstawie metody Resta, zaadaptowanej do polskich warunków przez Niemczyńskiegi i Stawarz (jako Test Rozumienia Problemów TRP). Z kolei pomiar religijności oparto na Skali Centralności Religijności Stefana Hubera (2003; polska adaptacja Zarzyckiej, 2007). Większość badanych uczniów przejawiała religijność heteronomiczną (62,50%). Autonomiczną religijność stwierdzono u blisko co czwartej badanej osoby, a religijność marginalną u ponad co dziesiątej. Nie zaobserwowano istnienia różnic płciowych w zakresie typu religijności. Wyniki badania ujawniły jednak różnice w religijności między uczniami określonych typów szkół. Religijność autonomiczną przejawiała przede wszystkim młodzież z katolickiej szkoły (blisko połowa). Wśród pozostałych licealistów ten typ religijności zaobserwowano u 18,52%. Uczniowie spoza szkół katolickich przejawiali w większości religijność heteronomiczną (nieco ponad 70%). Na podstawie wyników badania stwierdzono, że młodzież, która rozważa dylematy moralne, przyjmuje w dużym stopniu perspektywę konwencjonalną, co jest zgodne z wynikami innych badań zagranicznych. Uczennice częściej niż chłopcy wybierały sądy odpowiadające moralności intuicyjnego humanizmu. Chłopcy natomiast częściej niż dziewczęta koncentrowali się w tym zakresie na umowie społecznej. Zauważono ponadto, że uczniowie przywiązujący dużą wagę do religii i religijności znacznie rzadziej byli nastawieni antyinstytucjonalnie i krytycznie wobec porządku społecznego i społecznych instytucji. |