Abstrakt: |
Celem badania było zebranie opinii uczniów szkół zawodowych na temat celowości istnienia w ich szkołach przedmiotu „język polski”. Uczniów poproszono także o zaproponowanie zmian w zakresie lektur, jeśli takie uważają za potrzebne. Badani mieli również ustosunkować się do możliwości i zasadności wprowadzenia na lekcjach języka polskiego treści muzycznych i filmowych. Przeanalizowano 200 wypowiedzi uczniów z zasadniczych szkół zawodowych w Krakowie i województwie nowosądeckim. Ankietę przeprowadzono w czterech placówkach. Pytania miały charakter otwarty, by autorzy mieli wgląd w umiejętności uczniów w zakresie budowania tekstów wielozdaniowych. Większość uczniów ze szkół zawodowych objętych badaniem uważała, że język polski jest potrzebny. Zaobserwowano jednak różnicę w rozkładzie odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Uczniowie, którzy dopiero rozpoczęli naukę w szkole zawodowej, w pełni akceptują obecność języka polskiego w programie nauczania. Natomiast uczniowie, którzy mają już za sobą zawodową inicjację, są skłonni do podważania zasadności uczenia języka polskiego w ich szkołach. Badani z klas drugich w 30–40% woleliby usunąć język polski z ich ścieżki edukacyjnej. Powodem takiej postawy są najczęściej znudzeni nauczyciele oraz nieciekawy sposób prowadzenia przez nich lekcji. Ci badani, którzy akceptują język polski w szkole zawodowej, motywują to – niekiedy nieporadnie – względami patriotycznymi. Jedynie 5% badanych postrzega naukę języka polskiego przez pryzmat pragmatyzmu – ci uczniowie chcieliby kontynuować naukę na studiach albo w szkole policealnej. Język polski postrzegają zatem jako warunek dalszego kształcenia. 40% respondentów przytaczało w swoich odpowiedziach zagrożenie analfabetyzmem. Uczniowie, którzy usunęliby język polski z programu nauczania, motywują to jego zbędnością w pracy zawodowej. Badani podkreślają także zbyt duży nacisk, który nauczyciele kładą na naukę języka polskiego – kosztem przedmiotów zawodowych. Respondenci skarżą się na archaiczność języka, który powoduje trudności w odbiorze analizowanych tekstów literackich. Uczniowie nie widzą ponadczasowych wartości omawianych lektur; dzieła literackie widzą jedynie w perspektywie historycznej. Okazało się także, że uczniowie chętnie wzbogaciliby program nauczania języka polskiego o treści muzyczne i filmowe. Ich propozycje jednak odnoszą się do kultury popularnej – podczas lekcji języka polskiego chcieliby oglądać horrory albo komedie. Z drugiej strony uczniowie chcieliby dzielić się swoimi zainteresowaniami, np. muzycznymi, ale czują, że spotka się to z niezrozumieniem i brakiem akceptacji ze strony nauczycieli. |