Tytuł badania: |
Język polski w polskiej i polonijnej szkole. Próba porównania wybranych podręczników szkolnych do drugiej klasy szkoły podstawowej |
Data: |
[2005] |
Badacz: |
Beata Katarzyna Jędryka |
Abstrakt: |
Celem podjętych działań empirycznych była próba analizy podręczników szkolnych dla klas drugich szkół podstawowych (polskich i polonijnych) pod kątem zawartości treści o charakterze polonistycznym. Oglądowi poddano podręcznik dla polskich szkół Wesoła szkoła (seria Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych) oraz szkolną książkę dla szkół polonijnych autorstwa Małgorzaty Pawlusiewicz: Asy z drugiej klasy (wydawca: Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Ameryce w Chicago). Poprzez ujęcie komparatystyczne chciano stworzyć modelowy podręcznik (lub całą serię) do kształcenia na poziomie klas I-III szkół polonijnych. Próba porównania obu podręczników doprowadziła do następujących wniosków, które są zorganizowane w następujące bloki tematyczne: ortografia i interpunkcja, gramatyka, zagadnienia kulturowe, leksyka. W podręczniku dla klas polonijnych kładzie się nacisk na ćwiczenie zmiękczeń wyrazowych (głównie: zasada zmiękczania spółgłoski przez i oraz zaznaczanie miękkości poprzez kreskę). Brak jest natomiast takich reguł pisowni jak: pisownia nie z czasownikami oraz cząstki -uje na końcu czasowników. Nie ma także informacji na temat zasad interpunkcyjnych. Różnica w zakresie nauczania gramatyki pomiędzy podręcznikami dotyczy pojęcia „rodzina wyrazów”, którego brak w podręczniku WSiP-u. Aspekt kulturowy bardziej rozbudowano w polskim podręczniku Wesoła szkoła. Mankamentem w aspekcie leksykalnym w podręczniku polonijnym jest występowanie archaizmów, usterek interpunkcyjnych i nagromadzenie zdrobnień. |
Deskryptory TESE: |
podręcznik, język ojczysty, szkoła podstawowa, nauczanie w języku ojczystym, kształcenie na poziomie elementarnym, ortografia, kompetencje językowe |
TESE descriptors: |
textbook, mother tongue, primary school, mother tongue instruction, basic education, spelling, language skills |
Publikacje: |
- Jędryka, B.K. (2006). Język polski w polskiej i polonijnej szkole. Próba porównania wybranych podręczników szkolnych do drugiej klasy szkoły podstawowej. Poradnik Językowy, 8, 64-76.
|