Abstrakt: |
Każdy piszący maturę z matematyki w 1995 roku zobowiązany był do wyboru trzech zadań z pięciu możliwych, ujętych w cztery zestawy. Zestawieniu i analizie poddano dane dotyczące wyborów zadań (populacja blisko 3 tys. abiturientów). Dokonano również przeglądu opinii nauczycieli o zestawach zadań i kryteriach ocen. Zadania dotyczyły: pierwsze – „dyskusja parametru” wokół funkcji kwadratowej (w zależności od zestawu powiązanie z zadaniem dotyczącym funkcji logarytmicznej lub wykładniczej); drugie – wokół ciągu arytmetycznego lub geometrycznego; trzecie – pola powierzchni, objętości, kule wpisane w stożek (czworościan), opisane na czworościanie (w zestawie czwartym wyjątkowo geometria płaska, analiza funkcji mierzącej pole); czwarte – elementy geometrii analitycznej, styczna (w zestawie pierwszym i drugim z wykorzystaniem pochodnych); piąte – rachunek prawdopodobieństwa, zdarzenia niezależne (nie licząc zestawu trzeciego, w zestawach pierwszym i drugim schemat Bernoulliego). Ogólnie rzecz biorąc, najczęściej wybierano zadanie pierwsze, najrzadziej piąte. Zadanie czwarte wybierano częściej w zestawach pierwszym i drugim, rzadziej zaś w zestawach trzecim i czwartym. Zadanie piąte wybierano częściej w zestawach trzecim i czwartym, rzadziej zaś w zestawach pierwszym i drugim. Zadanie drugie najrzadziej wybierano w zestawie drugim. Można było zauważyć znaczne dysproporcje w wyborach zadania drugiego i trzeciego w zależności od tego, czy pisano zestaw pierwszy, czy drugi (w zestawie pierwszym bardziej popularne było zadanie drugie, odwrotnie w zestawie drugim). Najłatwiejsze okazały się zadania drugie i czwarte w zestawie pierwszym. Zadanie czwarte należało jednak do najtrudniejszych w zestawie czwartym. Zadanie piąte było nieco trudniejsze od zadania pierwszego w zestawie pierwszym, a w zestawie drugim było wyraźnie trudniejsze od pozostałych, z których najłatwiejsze było zadanie trzecie. Zgodnie z opiniami nauczycieli zadania dobrano w sposób oryginalny, większość z nich była nietypowa i ciekawa. Wskazywano jednak, że niekonwencjonalność zadań utrudnia w praktyce ich rozwiązanie w stresujących warunkach egzaminu maturalnego, nawet uczniom wybitnie uzdolnionym. Powszechnie krytykowano zbyt zawiły, niedokładny i/lub archaiczny sposób sformułowania poleceń. Wytknięto również kilka błędów merytorycznych. Ostatecznie zadania oceniano jako wykraczające poza program nauczania i zbyt trudne tak dla uczniów zasadniczych szkół zawodowych oraz liceów dla dorosłych, jak i uczniów liceów ogólnokształcących o profilu ogólnym. Kryteria ocen zostały poddane krytyce pod wieloma aspektami, padały propozycje alternatywnych systemów punktacji, sposobu umieszczania komentarzy przy zadaniach, a nawet skali ocen. W przyszłości nauczyciele radzili: zwiększenie liczby zadań, zorganizowanie obowiązkowej matury próbnej w pierwszych dniach lutego, uczynienie matury z matematyki egzaminem powszechnym i dwustopniowym – w pierwszym stopniu powinno znaleźć się 50 zadań rozwiązywanych systemem testowym; w drugim stopniu, dostępnym dla uczniów, którzy zdobyli odpowiednią liczbę punktów, powinno się znaleźć od pięciu do ośmiu zadań rozwiązywanych w ówczesnym systemie i w czasie ograniczonym do czterech godzin. |