Abstrakt: |
W doniesieniu opisane zostały trzy różne eksperymenty. Celem pierwszego badania było określenie wpływu metody przekładu intersemiotycznego na wybrane umiejętności z języka polskiego uczniów klasy siódmej dla lekko upośledzonych umysłowo w Łukowie. Badaniem objęto 100 godzin lekcji języka polskiego. Podczas zajęć uczniowie analizowali teksty literackie po uprzednim wykonaniu rysunku, dobraniu melodii, tańca, inscenizacji tekstu albo grze związanej z lekturą. W grupie kontrolnej uczniowie analizowali tekst tradycyjną metodą werbalną. Badanie wykazało, że metoda przekładu intersemiotycznego ma korzystny wpływ na przyswojenie tekstu literackiego przez młodzież lekko upośledzoną umysłowo. Przyrost umiejętności z zakresu znajomości tekstu literackiego – badanych na początku i na końcu eksperymentu – wyniósł 43%. W grupie kontrolnej zaobserwowano regres na poziomie 11%. Jeśli chodzi o określanie głównej idei utworu, metoda przekładu intersemiotycznego nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, poziom znajomości idei utrzymał się na tym samym poziomie co przed badaniem. W grupie kontrolnej wystąpił regres na poziomie 60%, a zatem przekład intersemiotyczny, nawet jeśli nie podnosił rozumienia idei lektury, to utrzymywał tę znajomość na tym samym poziomie. W klasie eksperymentalnej poziom w zakresie rozpoznania gatunków literackich wzrósł o 1,25%, a w grupie kontrolnej o 20%. Po przeprowadzeniu eksperymentu intersemiotycznego znacząco wzrósł poziom czynnego słownictwa uczniów – o 133%. W grupie kontrolnej zaobserwowano w tym zakresie regres słownictwa o 70%. Celem drugiego badania było określenie roli wybranych form pracy z książką na poziomie czytania wśród wychowanków lekko upośledzonych umysłowo w Kwidzynie. W grupie eksperymentalnej zastosowano następujące formy pracy z książką: intencjonalne konkursy czytelnicze, opowiadania, teatrzyki, gry i wycieczki. W grupie kontrolnej nie realizowano żadnej zintensyfikowanej formy pracy z książką. Na początku i na końcu eksperymentu wykorzystano: test do badania techniki głośnego czytania dla klas I-VIII (Konopnicka, 1961) do zbadania tempa czytania; test czytania M. Chylińskiej do zbadania poziomu rozumienia czytania. Na podstawie wyników badania sformułowano (ostrożnie) wniosek zakładający, że intensyfikacja pracy z książką dodatnio wpływa na tempo czytania – w grupie eksperymentalnej tempo zwiększyło się o 18%. Ostrożność w formułowaniu tego wniosku wynikała z różnorodności badanej grupy (klasy V-VIII). Być może w jednej z klas na lekcjach języka polskiego intencjonalnie poprawiono technikę czytania przez uczniów. W zakresie rozumienia tekstu w grupie kontrolnej nastąpił wzrost o 18% lepszy niż w grupie kontrolnej. Celem trzeciego badania było określenie kształtowania zainteresowań czytelniczych uczniów lekko upośledzonych umysłowo z klas ósmych. W grupie eksperymentalnej intencjonalnie kształtowano zainteresowania czytaniem książek wśród uczniów. Pomiar wykonano dwukrotnie – zanim przystąpiono do intencjonalnego kształtowania zainteresowań czytelniczych i po zastosowaniu programu. Wykorzystano w badaniu testy do badania cichego czytania ze zrozumieniem H. Chylińskiej i M. Grzywak-Kaczyńskiej. Badanie testem H. Chylińskiej wykazało wzrost rozumienia tekstu przez młodzież upośledzoną na poziomie 40% w grupie eksperymentalnej i 17% w grupie kontrolnej. Wynik ten pozwolił na sformułowanie wniosku, że intencjonalne kształtowanie zainteresowań czytelniczych ma dodatni wpływ na poziom cichego czytania ze zrozumieniem przez uczniów lekko upośledzonych umysłowo. Znacznie mniejszy przyrost rozumienia tekstu czytanego zaobserwowano w grupie eksperymentalnej po pomiarze za pomocą testu M. Grzywak-Kaczyńskiej przyrost ten wyniósł 11%. Tym razem w grupie kontrolnej nie stwierdzono żadnego przyrostu. Przypuszcza się, że test M. Grzywak-Kaczyńskiej ma większą moc dyskryminacyjną, jednak potwierdzenie tego założenia można uzyskać jedynie dzięki kolejnym badaniom. |