Abstrakt: |
Przedmiotem badania były stosunki między nauczycielami a uczniami. Badaniem objęto 1800 uczniów. Do pomiaru wykorzystano anonimową ankietę audytoryjną. Do analizy przyjęto 1738 ankiet. Zadaniem uczniów było określenie charakteru ich stosunków z nauczycielami poprzez odniesienie się do wielu twierdzeń zawartych w ankiecie. Badanie wykazało, że tylko blisko jedna piąta badanych postrzegała nauczycieli jako osoby chcące nawiązać przyjazne stosunki z uczniami. Bardziej skłonna do takich wniosków była młodzież ze szkół podstawowych i zasadniczych zawodowych. W tych placówkach jedna czwarta młodzieży zauważyła istnienie takiej postawy u nauczycieli. Uczniowie średniej szkoły artystycznej i pomaturalnej uznali, że nauczyciele w zdecydowanej większości unikają przyjaznych stosunków ze swoimi uczniami. W szkole pomaturalnej aż 57,2% respondentów nie odpowiedziało na to pytanie. Blisko 50% badanych zgodziło się ze zdaniem, że nauczyciele nie próbują zrozumieć problemów uczniów. Największy odsetek (54%) wystąpił wśród uczniów szkół średniej artystycznej i technikum, najmniejszy wśród uczniów szkoły podstawowej (41,4%). Aż 42,9% młodzieży ze szkoły pomaturalnej nie odpowiedziało na to pytanie. 686 uczniów miało konflikt z nauczycielem. Brak takiego rodzaju relacji zadeklarowało 39,3% badanych. Najwięcej konfliktów wystąpiło wśród wychowanków szkoły artystycznej, pomaturalnej, technikum, zasadniczej zawodowej i liceum ogólnokształcącego, najmniej zaś wśród respondentów uczęszczających do liceum zawodowego i szkoły podstawowej. Postawę nauczyciela jako sprawiedliwą oceniło: 8,6% uczniów szkoły podstawowej, 5,8% ze szkoły zawodowej, 3,7% z technikum, 2,2% z liceum zawodowego, 2,8% z liceum ogólnokształcącego. Żadna osoba ze szkoły średniej artystycznej oraz pomaturalnej nie zgodziła się ze zdaniem Nauczyciele są sprawiedliwi. Partnerskie stosunki uczeń – nauczyciel dostrzegło 22% badanych. Ze zdaniem Uczniowie są dla nauczycieli partnerami nie zgodziło się i raczej się nie zgodziło: 67% uczniów technikum, 63,3% z liceum ogólnokształcącego oraz 58,4% ze średniej szkoły artystycznej. Najwięcej uczniów ze szkoły podstawowej (61,6%) oraz liceum zawodowego (53,5%) zgodziło się ze zdaniem, że nauczyciele starają się, aby na lekcjach była dobra atmosfera. Z tym stwierdzeniem nie zgodziło się: 36% uczniów technikum, blisko 40% licealistów oraz prawie 30% uczniów zasadniczej szkoły zawodowej. Na podstawie wyników badania sformułowano następujące wnioski: relacje nauczyciel – uczeń częściej są powierzchowne albo pozorne niż pogłębione; znaczna część uczniów (od 50% do 75%) uważa, że nauczyciele unikają bliskich kontaktów z nimi; częściej niż w innych szkołach nauczyciele szkoły artystycznej i pomaturalnej wykazywali tendencję do odrzucania uczniów, co pogłębiało konflikty między obiema grupami; duża część uczniów nie chce albo nie potrafi ocenić kontaktów z nauczycielami. |