Celem badania było dostarczenie wiedzy na temat aktualnych zagrożeń związanych z używaniem narkotyków i występujących w środowiskach młodzieżowych oraz sformułowanie rekomendacji dla prowadzenia działań profilaktycznych wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. Cele szczegółowe dotyczyły składników stylu życia współczesnej młodzieży, tzw. kultury narkotykowej, wiedzy nauczycieli i rodziców o stylach życia młodzieży, wiedzy młodzieży i wychowawców o narkotykach, stosunku młodzieży do używania narkotyków oraz skuteczności dotychczasowej profilaktyki. Badanie jakościowe przeprowadzono w Warszawie (środowisko wielkomiejskie) i w mieście G. (małe miasto, 35 tys. mieszkańców). Szkoły objęte badaniem to: szkoła podstawowa w Warszawie, technikum i zasadnicza szkoła zawodowa w Warszawie, dwa licea ogólnokształcące w Warszawie (jedno renomowane i jedno dla młodzieży niedostosowanej społecznie), szkoła podstawowa w mieście G, zespół szkół: liceum ogólnokształcące i technikum gastronomiczno-spożywcze w mieście G., zasadnicza szkoła zawodowa w mieście G. Łącznie przebadano techniką wywiadu grupowego 260 uczniów, w tym 60 z klas siódmych szkół podstawowych, 80 z klas II-III z liceów ogólnokształcących, 60 z klas II-III techników, klas trzecich zasadniczych szkół zawodowych. Ponadto dwie osoby z każdej z badanych klas poproszono o udzielenie wywiadów indywidualnych (18 osób). Przeprowadzono również 15 wywiadów z wychowawcami klas oraz z dyrektorami lub pedagogami szkolnymi. Badanie ujawniło, że style życia młodzieży były uwarunkowane typem rodziny oraz szkoły. Czynnikiem wpływającym na style życia okazał się również „płytki” indywidualizm badanych i równie „płytki” kolektywizm realizowany jako nietrwała sytuacyjna zbiorowość interesu i/lub zabawy. Strategie życiowe badanych nie opierały się na autotelicznych wartościach, nie stanowiły też jednolitych, możliwych do uchwycenia całości, lecz zależały od zewnętrznych wymogów stawianych młodzieży i wyborów dokonywanych pod presją zewnętrznych okoliczności. Elementem łączącym style życia prezentowane przez badanych było zaabsorbowanie czasem zabawy i specyficznie rozumiana kategoria „bawić się”. Narkotyki stanowiły dla badanych element codzienności, ich używania nie postrzegano jako czegoś wyjątkowego – stosowano je okazjonalnie w kontekście ludycznym i rekreacyjnym. Badani byli skłonni do mówienia o narkotykach jako o konkretnych substancjach lub jako jednej kategorii używek, do której wpadały również alkohol i papierosy. Nie oceniano narkotyków w kategoriach norm czy prawa. Niechęć do stosowania narkotyków argumentowano: bo to straszne gówno, przy czym nie dyskryminowano tych, którzy je stosowali. Zupełnie odmienny stosunek do narkotyków prezentowali dorośli – absolutnie nie łączyli ich z używkami legalnymi oraz deklarowali potępienie w oparciu o kategorie aksjologiczne i normatywne. W badaniu nie stwierdzono, by stosowanie narkotyków wiązało się z przynależnością do grup patologicznych czy zagrożonych marginalizacją społeczną. Pojęcie tzw. kultury narkotykowej okazało się użyte na wyrost – o ile kiedyś można było wyróżnić subkulturę narkotykową, o tyle dla badanej młodzieży narkotyki były czymś oczywistym i traktowanym instrumentalnie, czego nie można uznać za istotę ich stylów życia. Nauczyciele z kolei jednoznacznie wiązali używanie narkotyków z dewiacją, dysfunkcjami rodziny i subkulturami. Prezentowali również brak wiedzy o narkotykach oraz swoich podopiecznych, którzy odbiegali całkowicie od ich przekonań, jacy powinni być. Różnice między nauczycielami i uczniami, objawiające się na poziomie intelektualnym, emocjonalnym i symbolicznym, uczniowie dostrzegali również w swoich relacjach z rodzicami. Nauczyciele natomiast uważali, że rodziców należy wychowywać jak dzieci. W odróżnieniu od nauczycieli badana młodzież prezentowała dość dużą i poprawną naukowo wiedzę na temat narkotyków, uzależnień i zagrożeń z nimi związanych. Rzeczywiste niebezpieczeństwo było jednak bagatelizowane. Nie stwierdzono, by stosunek do używania narkotyków wynikał z pochodzenia z konkretnych środowisk społecznych – był raczej związany ze specyficznym indywidualizmem młodzieży, zgodnie z którym używanie narkotyków to prywatna sprawa osób, które to robią. Dotychczasową profilaktykę uznano w świetle badań za niewystarczającą i nieefektywną, szczególnie tę adresowaną do klas szkolnych. Takie ogólne audytorium może z jednej strony obejmować osoby nieużywające i niemające zamiaru używać narkotyków, z drugiej zaś osoby uzależnione, potrzebujące specjalistycznej pomocy. Pomiędzy tymi skrajnościami zidentyfikować można szereg postaw, wobec których należy użyć odmiennych argumentów. Wśród praktycznych zaleceń należy przede wszystkim wymienić: wyrobienie w nauczycielach umiejętności słuchania i rozumienia młodzieży – usztywnienie stanowisk nauczycieli wobec poczucia „misji” i „oblężonej twierdzy” sprawia, że wychowują do świata, którego już nie ma; krytyczne przejrzenie programów kształcenia nauczycieli; zapewnienie szkole osób odpowiedzialnych za wychowywanie młodzieży (nauczyciele mają poczucie, że im czegoś brakuje; dyrektorzy pełnią funkcję menedżerów; psychologowie i pedagodzy pełnią funkcję pracowników socjalnych); nauczenie nauczycieli posługiwania się innym językiem – poprawniejszym i wolnym od nowomowy, wyrażającym szacunek do ucznia; prowadzenie profilaktyki w dobrze wstępnie rozpoznanych środowiskach; odideologizowanie problematyki związanej z narkotykami, które uniemożliwia dokonanie realistycznej i poprawnej diagnozy zagrożeń.