Abstrakt: |
Celem badania była odpowiedź na pytanie dotyczące ewentualnego związku między sferą intelektualną a sferą motoryczną. Sformułowano pytanie główne: jaki jest poziom sprawności ruchowej dziecka z obniżoną sprawnością intelektualną? Pytania szczegółowe: Czy obniżonej sprawności motorycznej zawsze towarzyszy obniżenie sprawności umysłowej? Czy ewentualnie istniejące różnice są takie same w grupach zróżnicowanych wiekowo? Czy z wiekiem wyrównuje się sprawność motoryczna u dzieci z obniżoną sprawnością umysłową? Badaniem objęto 100 chłopców w wieku 11-16 lat ze specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych z województwa kieleckiego, z obniżoną sprawnością intelektualną – iloraz inteligencji w Skali Wechslera 56-69, granice upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim. Do badania sfery motorycznej wykorzystano skalę testów N. Ozjereckiego (1931) z modyfikacją A. Barańskiego (1963), badającą koordynację statyczną, dynamiczną oraz całego aparatu ruchowego, szybkość ruchów, zdolność do ruchów równoczesnych, precyzję ruchów; metodą uzupełniającą była analiza dokumentów (ustalenie danych o środowisku rodzinnym badanych). Wiek motoryczny porównano z wiekiem chronologicznym, wyliczono iloraz motoryczny dla danej grupy, wyniki opracowano statystycznie. Stwierdzono, że u wszystkich badanych wystąpiło znaczne opóźnienie w zakresie badanych cech motoryczności. 35,5% osiągnęło bardzo wysoki stopień opóźnienia wg klasyfikacji N. Ozjereckiego, 9,7% uzyskało wyniki w normie w poszczególnych właściwościach motoryki. Stopień opóźnienia w rozwoju motoryki zależny od badanych cech nie był jednakowy w poszczególnych właściwościach, największe opóźnienie (7,5 roku) odnotowano w zakresie szybkości ruchów, najmniejsze (2,9 roku) w zakresie koordynacji statycznej. Opóźnienie motoryczne zwiększało się wraz z wiekiem i było mniejsze w grupach 11-letnich niż 16-letnich chłopców. Wobec dużego opóźnienia ruchowego dzieci bardzo dużą rolę odgrywają wychowanie fizyczne i zajęcia praktyczno-techniczne, dla których należałoby opracować odpowiednie programy ćwiczeń usprawniających, zwłaszcza jeśli chodzi o cechy wykazujące znaczne opóźnienie. Usprawnienie motoryki uczniów szkół specjalnych jest istotne nie tylko ze względu na całokształt działań rewalidacyjnych, lecz także w celu przygotowania do zawodu. |