Celem badania było rozpoznanie stanu świadomości uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych w zakresie szkodliwości palenia papierosów. Badanie objęło 360 uczniów, w tym 190 chłopców w wieku 12-15 lat i 16-20 lat (52,8%) oraz 170 dziewcząt w tym samym wieku (47,2%). 66,1% badanych pochodziło ze środowiska robotniczego, 23,6% z inteligenckiego, 10,3% z chłopskiego. W badaniu zastosowano celowy i losowy dobór respondentów – młodzież z grupy ryzyka dobrali pedagodzy szkolni, resztę badanych wylosowano z klas piątych i ósmych oraz pierwszych, czwartych i piątych ze szkół, w których występowało zjawisko palenia. Badania wykazały, że głównym źródłem wiedzy badanych o papierosach były środki masowego przekazu (szkoła podstawowa – 17,3%, szkoła średnia – 22,8%). Wśród uczniów szkół podstawowych na drugim miejscu znalazła się rodzina (14,2%), a wśród uczniów szkół ponadpodstawowych własne doświadczenia z paleniem (20,3%). Niewielki odsetek uczniów nie przejawiał chęci do palenia papierosów (odpowiednio 8% i 0,1%), przy czym 23,16% uczniów szkół podstawowych nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. Zdaniem ponad połowy badanych papierosy można było kupić wszędzie, około 30% uważało, że nikt nie dziwił się, gdy młodzież je kupowała. 70% badanych przyznawało, że palenie jest szkodliwe; 14,3% uczniów nie chciało nic wiedzieć na ten temat, bo i tak palili; 6% nie interesowało się tym tematem; 3% nie zastanawiało się nigdy nad tym problemem. Zgodnie z klasyfikacją papierosów dokonywaną przez uczniów do najlepszych gatunkowo marek należały Marlboro, Camele i Westy, a do najgorszych – Popularne, Klubowe i Extra Mocne. 3,29% uważało, że nie ma dobrych papierosów, 24,27% nie umiało wskazać najlepszych gatunkowo papierosów, a 34,3% najgorszych. Pierwszy kontakt z papierosami przypadał najczęściej na IV-VI klasę szkoły podstawowej za namową kolegi/koleżanki lub z własnej inicjatywy. Do najczęściej wymienianych powodów sięgnięcia po papierosa wymieniano: ciekawość (17,2%), chęć dorównania rówieśnikom (2,2%), uleganie presji otoczenia (1,1%), chęć naśladowania dorosłych (1,1%). 43,3% badanych nie próbowało nigdy papierosów. Do palenia przyznało się 23,3% badanych (15,71% to uczniowie szkół podstawowych, 34% szkół średnich; 24,33% stanowili chłopcy, 21,76% dziewczęta). Wśród najczęściej wskazywanych konkretnych miejsc, gdzie paliła młodzież, znalazły się: klub lub pub, toaleta szkolna, na wycieczce lub biwaku. Palono w chwili zdenerwowania, w dobrym towarzystwie, podczas zabawy. Jako powód palenia młodzież wskazywała najczęściej to, że sprawia im to przyjemność, że dają zły przykład rówieśnikom oraz że imponuje to otoczeniu. 6,9% uczniów paliło systematycznie, 14,7% codziennie, 8,1% okazjonalnie. Nałogowymi palaczami dwukrotnie częściej byli chłopcy. Większość badanych kupowała papierosy ze swojego kieszonkowego lub z pieniędzy otrzymywanych okazjonalnie od rodziców. Niektórzy podbierali również rodzicom pieniądze lub samodzielnie zarabiali, np. udzielając korepetycji. 16,1% palących badanych nie wykazywało chęci rzucenia papierosów, tłumacząc się presją otoczenia (12,6%) i częstowaniem przez kolegów (13,9%). 16,3% respondentów nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. 14,6% uczniów nie udało się rzucić palenie przez słabą wolę, 10,4% z powodu braku pomocy ze strony innych, 9,7% z powodu ulegania kolegom. 21,5% badanych nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. W 55,6% przypadków często lub czasami palił ojciec badanych, w 41,4% była to matka, w 65,8% inni krewni. Do osób z rodziny, które nigdy nie paliły, najczęściej należała babcia badanych (54,4%), następnie siostra (39,7%), brat (38,3%), matka (37,2%) i dziadek (32,5%). Rzuciło palenie 26,4% dziadków, 12,8% ojców, 10% matek i 6,1% innych krewnych. 24,7% uczniów nie stwierdzało problemu palenia papierosów w klasie. Badani oceniali, że częściej palili chłopcy niż dziewczęta. 4,4% uczniów szkół ponadpodstawowych uznało, że w ich klasie palą wszyscy. 23,81% badanych miało odwagę odmówić przyjęcia papierosa, 18,11% przekonywało palących o słuszności swojego postępowania, 17,11% odmawiało z troski o własne zdrowie, 12,69% nie znosiło palenia, 6,27% rozmawiało na ten temat w domu. Większość respondentów jednakowo akceptowała osoby bliskie (np. rodziców) oraz rówieśników jako partnerów w rozmowach o szkodliwości nikotynizmu.