BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Uwarunkowania i przyczyny lęku u dzieci w młodszym wieku szkolnym
Instytucja:
Data: 1998
Badacz: Aneta Mac
Abstrakt:

Celem badania nad lękiem u dzieci było ustalenie, na ile występuje on w życiu współczesnego dziecka, jak jest przeżywany, jakie ma podłoże i następstwa. Zamierzano odpowiedzieć na pytania, jak często dzieci przeżywają lęk, jakie są przyczyny ich lęku, jaka jest treść lęków dziecięcych, jakie są następstwa przeżyć lękowych u dzieci, jakie zróżnicowania w zakresie reakcji lękowych występują u dzieci i czym są uwarunkowane. Badaniem objęto 60 dobranych losowo uczniów klas I-III szkoły podstawowej (co piąte dziecko z każdej klasy) w środowisku małomiasteczkowym; 37 dzieci pochodziło z rodzin robotniczych, 23 z rodzin inteligenckich. Przeprowadzono indywidualne rozmowy według ustalonego scenariusza (36 pytań; pierwsza część dotycząca częstości występowania lęków, druga – przyczyn lęku, trzecia – jego następstw). Dzieci podzielono na trzy kategorie: przeżywające lęk często, czasami, rzadko. Dzieci przeżywające lęk często lub bardzo często stanowiły ponad jedną trzecią, 7% odczuwało go rzadko. Potencjalne zagrożenie i lęk niosły ze sobą wiele rodzajów aktywności dzieci; ważną kategorię przyczyn stanowiły realne stosunki z innymi osobami: 33% bało się kolegów (często ze względu na przemoc fizyczną i psychiczną), 25% nieznajomych (efekt doświadczeń lub pouczeń, przejmowania postaw rodziców), 15% rodziców (częściej ojca), 13% starszego rodzeństwa, 12% nauczycieli. Dzieci przejmowały pewne lęki od dorosłych, najczęściej od matki, rzadziej babci; ojciec według dzieci był osobą bojącą się najmniej, dbającą o bezpieczeństwo rodziny. Wielu rodziców wykorzystywało lęk dla celów wychowawczych, straszyło dziećmi innymi ludźmi, przedstawiając ich jako potwory, a także przykrymi następstwami złego postępowania dzieci. Głównym czynnikiem powodującym lęk była telewizja (29%), następnie gry komputerowe (24%), zwierzęta (16%), wytwory wyobraźni (12%), urządzenia elektryczne oraz zjawiska atmosferyczne (po 8%). Większość rodziców pozwalała dzieciom na oglądanie brutalnych filmów, tylko jedno dziecko przyznało się, że nie może oglądać telewizji; 82% dzieci bało się scen grozy. Gry komputerowe mimo przeżywanego strachu były atrakcyjne ze względu na ciekawość, chęć przeżycia przygody; trwoga i groza były jednymi z atrakcyjniejszych czynników. U 68% dzieci występowały somatyczne następstwa lęku (dolegliwości układu trawiennego i wydzielniczego), u 45% emocjonalne (drażliwość, napięcie, agresywność, przesadna uległość, niepewność w sytuacji zagrożenia), u 2% nerwicowe; 9% odczuwało zalęknienie. Większość dzieci miała zaburzone sny (najczęściej z powodu filmów i gier). Istniała zależność między pochodzeniem społecznym badanych a osobami najczęściej będącymi przyczyną powstawania lęku oraz przyczynami powstawania lęku. Wśród dzieci pochodzenia inteligenckiego 5% odczuwało lęk w stosunku do matki, 15% do ojca, największy lęk odczuwały w stosunku do nauczycieli i starszych kolegów (po około 25%); u dzieci pochodzenia robotniczego największy strach wzbudzali osoba nieznajoma (około 45%) oraz starszy kolega (około 32%); uznano to za efekt kładzenia większego nacisku na naukę w rodzinach inteligenckich oraz skutek pozycji ojca jako głowy rodziny w rodzinach robotniczych. Dzieci pochodzenia inteligenckiego największy lęk odczuwały w związku z kontrolą wiedzy (około 52%), następnie wytworami wyobraźni (około 20%), zwierzętami (około 18%), karą (około 5%); dzieci pochodzenia robotniczego najbardziej bały się obrazów powstających w wyobraźni (około 38%), następnie zwierząt (około 15%), kontroli wiedzy oraz przemocy (po około 12%); uznano to za efekt większego nacisku na naukę w rodzinach inteligenckich i stosowanie lęku jako środka wychowawczego w rodzinach robotniczych.

Deskryptory TESE: dziecko, szkoła podstawowa, rodzina, bezpieczeństwo, problemy zdrowotne, psychologia, zdrowie, osobowość, specjalne potrzeby edukacyjne
TESE descriptors: child, primary school, family, safety, health problems, psychology, health, personality, special educational needs
Publikacje:
  • Mac, A. (2000). Uwarunkowania i przyczyny lęku u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studia Edukacyjne, 5, 305-315.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"