BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Świadomość edukacyjna kobiet
Typ badania: międzynarodowe
Instytucja:
Data: 1996 – 1998
Badacz: Eugenia Anna Wesołowska
Abstrakt:

Tematem badania była świadomość edukacyjna kobiet. Badanie niemiecko-polskie prowadzono metodą biograficzną. Założono zbadanie około 100 kobiet w wieku 24-55 lat, różnych zawodów i pozycji socjalnych, jedynym warunkiem uczestnictwa był ich aktualny udział w kształceniu lub dokształcaniu. Kobiety w kilkugodzinnej relacji nagrywanej na taśmę magnetofonową opowiadały swoją biografię ze szczególnym uwzględnieniem różnych form, okoliczności i losów edukacyjnych. W Polsce wywiady prowadzili uczestnicy Podyplomowego Studium Edukacji Dorosłych UMK i magistranci Zakładu Kształcenia Ustawicznego i Pedagogiki Porównawczej; ukierunkowywali relację tematycznie z zachowaniem swobody wypowiedzi badanych; zebrano 47 wywiadów, szczegółowej analizie poddano 35. Wśród badanych było 18 osób z wykształceniem wyższym, 13 ze średnim, po dwie z zawodowym i podstawowym. 22 kobiety były mężatkami, osiem było pannami, trzy wdowami, dwie były rozwiedzione. Dziewięć badanych nie miało dzieci (panny i jedna mężatka), 13 miało dwoje dzieci, sześć jedno dziecko, siedem powyżej dwojga dzieci. Trzy nie były bezrobotne, pozostałe przeszły przez ten stan. Stwierdzono, że wszystkie badane rozumiały i doceniały konieczność zdobywania i uzupełniania wiedzy jako warunku egzystencji we współczesnym społeczeństwie (co wynikało z własnych doświadczeń na rynku pracy – redukcje, bezrobocie itp. oraz doświadczeń w życiu społecznym – położenie rodziny i własne w niej miejsce, wychowywanie dzieci i relacje z jej członkami, możliwości uzyskania pozycji we własnym środowisku). Powszechna była gotowość do edukacji niezależnie od wieku, obciążeń rodzinnych (matki chciały lepiej pomagać dzieciom, być z nimi w procesie uczenia się, zdobywać ich uznanie i podziw), stanu zdrowia (możliwość wyjścia z izolacji, nawiązania kontaktów z innymi, pokonywania niedostatków fizycznych), gotowość ta miała także motywy materialne. Powszechne było również uznanie wiedzy i nauki (nauczania) jako uniwersalnej wartości; kojarzono z nią poczucie niezależności, swobody, własnej siły i znaczenia, własne sukcesy, realizację marzeń, odnajdywanie i realizowanie celów w życiu). Świadomość edukacyjna badanych została szczególnie szeroko potwierdzona w ich wiedzy o otaczającej je rzeczywistości; badane na ogół oceniały ją krytycznie, uznawały, że jest niekorzystna dla kobiet, wyraźnie je dyskryminująca, dotyczyło to: bezrobocia – zwalniania w pierwszym rzędzie kobiet, dyskryminujących ofert pracy, sytuacji politycznej (zniesienie przywilejów dla uczących się, dominacja mężczyzn niedoceniających i nierozumiejących ludzkiej godności i wartości kobiet, kierujących się stereotypami, niechcących dostrzegać i nierespektujących dokonywanych zmian w tym zakresie w przodujących państwach na świecie), sytuacji ekonomicznej jako bariery w podejmowaniu nauki przez kobiety (głównie mieszkanki wsi i mniejszych ośrodków, a także kobiety ze środowisk inteligenckich), ofert edukacyjnych (oceniane krytycznie jako obliczone na zysk organizatorów, nastawione głównie na młodych, głównie mężczyzn, niedostosowane do rynku pracy i możliwości ekonomicznych chcących się uczyć). Stwierdzono, że mniej miejsca badane poświęciły wiedzy o sobie samych (do czego są predysponowane, jakie mają cele i plany, kim są); wysunięto przypuszczenie, że stan świadomości edukacyjnej w tym obszarze życia jest zbyt ubogi, powołane do tego instytucje (szkoła, poradnictwo, media, ośrodki naukowe, instytucje społeczno-polityczne) poświęcają zbyt mało miejsca tej dziedzinie. Badane nie wykazały orientacji o możliwościach samokształcenia jako formie autokreacji, możliwości jej wykorzystania we własnym życiu. Motywy podejmowania nauki najczęściej łączone były z rodziną i szkołą, które ją kształtowały; rzadziej wskazywano na inne źródła (czytelnictwo, uczestnictwo w zespołach i ruchach tematycznych, instytucjach). Badane wskazywały jednoznacznie, że na ich zainteresowania i decyzje o wyborze zawodu, kierunku szkoły znaczący wpływ miała rodzina (czasem jej protest miał wpływ stymulujący pozytywnie do trzymania się własnych decyzji o nauce i zawodzie); stwierdzono, że wobec tego szczególnej opieki edukacyjnej i promocyjnej wymagają w tym zakresie rodzina i szkoła. Świadomość edukacyjną współczesnych kobiet kształtuje rzeczywistość, odbierana jako dyskryminująca; zmiany tego stanu powinny dokonać same kobiety poprzez zwiększenie działalności w tej dziedzinie; w celu polepszenia pozycji kobiet należy przekonywać partnerów życiowych z najbliższego otoczenia do zmian; problematyka kobieca jest ważna w edukacji kobiet i mężczyzn; nie można ignorować zmian statusu kobiet na świecie.

Deskryptory TESE: płeć żeńska, równość płci, edukacja dorosłych, dyskryminacja, postawa
TESE descriptors: female, gender equality, adult education, discrimination, attitude
Publikacje:
  • Wesołowska, E.A. (2000). Świadomość edukacyjna kobiet – refleksje z badań biograficznych. Edukacja Dorosłych, 3, 25-33.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"