BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Poprawność realizacji programu wczesnej profilaktyki alkoholowej Programu Domowych Detektywów a jego skuteczność
Typ badania: ewaluacyjne
Instytucja:
Data: 1998 – 1999
Badacz: Krzysztof Bobrowski, Anna Borucka, Katarzyna Okulicz-Kozaryn, Krzysztof Ostaszewski, Agnieszka Pisarska
Abstrakt:

Celem podstawowym badania było określenie związku między poprawną lub niepoprawną realizacją Programu Domowych Detektywów (szkolny program wczesnej profilaktyki alkoholowej dla uczniów od 10 do 11 lat i ich rodziców, będący adaptacją amerykańskiego Slick Tracy Home Team, opracowanego na Uniwersytecie Minnesota w ramach Projektu Northland) a jego bezpośrednimi efektami; zamierzano też sformułować standardy, które powinny być spełnione przy rutynowej realizacji programu. Postawiono pytanie, czy poprawna lub niepoprawna realizacja PDD znajduje odzwierciedlenie w wynikach dotyczących jego bezpośredniej skuteczności. Badanie efektów PDD przeprowadzono w schemacie quasi-eksperymentalnym. Badaniem objęto uczniów klas piątych szkół podstawowych z dzielnicy Warszawa-Mokotów, które zgłosiły gotowość do uczestnictwa w programie i które przydzielono losowo do grupy eksperymentalnej E lub porównawczej P (po pięć szkół; w każdej dwie równoległe klasy piąte). Wśród uczniów przeprowadzono ankietę bezpośrednio przed realizacją zajęć i po ich zakończeniu. Do oceny realizacji programu wykorzystano ustrukturyzowane sprawozdania jego 10 realizatorów, informacje z wywiadu grupowego z realizatorami, dokumentację programu, dane ankietowe od uczniów i (uzupełniająco) rodziców, dodatkowe informacje o uczniach (charakterystyka socjodemograficzna). Na podstawie analizy wyłoniono klasy o poprawnej realizacji programu (E1 – siedem klas) i niepoprawnej (E2 – trzy klasy). Interpretację realizacji PDD przeprowadzono na podstawie: analizy formalnej realizacji strony programu, udziału dzieci i rodziców w programie, odbioru (oceny) programu przez jego uczestników. Stwierdzono, że problemy były związane ze współpracą z rodzicami i pojawiały się od początku (zebranie informacyjne); w efekcie niepełnej akceptacji mniej dzieci pracowało z rodzicami zgodnie z założeniami programu, rodzice nie byli zaangażowani w przygotowanie spotkania końcowego i uczestniczenie w nim. Spośród 231 uczniów 10 klas biorących udział w PDD na pytania ankietowe pretestu odpowiedziało 226. W badanej grupie było 54,5% chłopców i 45,5% dziewcząt; średnia wieku wynosiła 11,5 roku; około 86% dzieci pochodziło z rodzin pełnych; około 60% miało wysokie wyniki w nauce (średnia ocen z języka polskiego i matematyki > 4), 68% miało wysokie oceny z zachowania. Ankiety dotyczące udziału w PDD wypełniło 210 uczniów. Na pytania ankiety odpowiedziało 158 dorosłych (głównie rodziców) tworzących wraz z dziećmi tzw. Domowe Drużyny zgodnie z założeniami programu; w 70% odpowiadały matki, w 11% ojcowie, w 17% nie ustalono, w 2% odpowiedzi udzielali inni dorośli; 149 osób podało informacje o wykształceniu, z tego 49% miało średnie, a 37,6% wyższe wykształcenie. Wyniki uczniów z klas o poprawnej i niepoprawnej realizacji programu zestawione z wynikami uczniów z grupy porównawczej (10 klas) przeanalizowano statystycznie. Wykazano, że poprawnej realizacji programu towarzyszyło ograniczenie częstości picia przez uczniów. W grupie E1 stwierdzono również korzystne efekty dotyczące intencji picia, częstości rozmów rodziców i dzieci na tematy związane z piciem, zmiany w zakresie norm rówieśniczych i wzrost wiedzy o konsekwencjach picia alkoholu; nie stwierdzono zmian dotyczących umiejętności odmowy. Nie stwierdzono żadnego efektu, który mógłby świadczyć o skuteczności programu w klasach, w których realizacja była znacznie gorsza; uzyskane wyniki nie dały też podstaw do twierdzenia o występowaniu negatywnych efektów w przypadku gorszej realizacji programu. Zaproponowano procentowe standardy rutynowej realizacji programu, dotyczące kwestii o kluczowym znaczeniu w PDD: aktywności i zaangażowania rodziców w pracę z dzieckiem (ponad 80% powinno oddawać trzy, cztery wypełnione Karty Wyników), uczestniczenia rodziców w spotkaniu kończącym program (powinno wziąć w nim udział ponad 50% rodziców), odbioru (oceny) programu przez uczniów i rodziców (ponad 60% powinno oceniać pozytywnie swój udział w programie). Stwierdzono, że podstawowym warunkiem uzyskania pozytywnych efektów jest akceptacja programu przez rodziców i ich aktywny udział w poszczególnych elementach.

Autorskie słowa kluczowe: alkohol, ewaluacja wyników, ewaluacja procesu, szkolna profilaktyka
Author's Keywords: alcohol, outcome evaluation, process evaluation, school-based prevention
Deskryptory TESE: profilaktyka, ewaluacja, zdrowie, edukacja zdrowotna, rodzice, dziecko
TESE descriptors: prevention, evaluation, health, health education, parents, child
Publikacje:
  • Okulicz-Kozaryn, K., Bobrowski, K., Borucka, A., Ostaszewski, K. i Pisarska, A. (2000). Poprawność realizacji „Programu Domowych Detektywów” a jego skuteczność. Alkoholizm i Narkomania, 2, 235-254.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"