Celem badania było określenie związku między poziomem rozwoju umysłowego uczniów a ich osiągnięciami szkolnymi rozumianymi globalnie, tj. mierzonymi za pomocą średniej ocen ze wszystkich przedmiotów (poza sprawowaniem). Przyjęto operacyjne określenie inteligencji. Badaniem objęto 263 uczniów klas ósmych obojga płci, zamieszkałych w dużym ośrodku miejskim, w miasteczku i na wsi makroregionu południowego. Do pomiaru rozwoju intelektualnego użyto Ogólnego Testu Klasyfikacyjnego M. Choynowskiego (1977), stopień neurotyzmu mierzono za pomocą jednej ze skal Inwentarza Osobowości H.J Eysencka (MPI); uzyskane rezultaty podzielono na trzy kategorie: przeciętna, powyżej przeciętnej, poniżej przeciętnej. Postępy w nauce mierzono, obliczając średnią ocen szkolnych uzyskanych na świadectwie klasy siódmej i na półrocze klasy ósmej; dane pogrupowano na: oceny niskie (poniżej 3,5), oceny przeciętne (3,5-4,4), oceny wysokie (powyżej 4,4); badanie prowadzono w czasie, gdy obowiązywała skala ocen od niedostatecznego do bardzo dobrego. Ustalono, że istnieje wyraźna zależność między poziomem neurotyzmu a wysokością ocen szkolnych badanych, znaczne postępy w nauce były istotnie rzadsze u osób o wyższym poziomie neurotyzmu niż u uczniów o poziomie przeciętnym lub niskim; młodzież, u której poziom neurotyzmu był przeciętny lub niższy, to przeważnie uczniowie średni; niskie oceny uzyskali głównie uczniowie, u których badanie poziom neurotyzmu był wysoki, czasem przeciętny. Stwierdzono, że oceny szkolne uzyskiwane przez dorastającą młodzież są tym wyższe, im wyższy jest jej poziom rozwoju intelektualnego.