Abstrakt: |
Przedmiotem badania ewaluacyjnego były zmiany świadomości edukacyjnej studentów rozpoczynających studia pedagogiczne. Sformułowano następujący problem główny: Jakie zmiany następują w stanie świadomości edukacyjnej studentów po pierwszym roku studiów pedagogicznych? Badanie składało się z dwóch pomiarów; w pierwszym wzięło udział 105 osób, w drugim – 80 (70% populacji z pierwszego pomiaru). Badanych poproszono o wypowiedź pisemną Moje wyobrażenie o pedagogice jako dyscyplinie naukowej i kierunku studiów uniwersyteckich. Studenci mieścili się w przedziale wiekowym 18-21 lat (i więcej). Wśród całej populacji podczas pierwszego pomiaru było 96 kobiet i dziewięciu mężczyzn. 92 osoby ukończyły liceum ogólnokształcące, osiem – liceum zawodowe, pięć – technikum. Prawie połowa badanych była absolwentami liceum ogólnokształcącego o profilu ogólnym. Po wynikach pierwszego pomiaru i analizie 105 prac pisemnych wyszczególniono dwa kryteria klasyfikacji: status pedagogiki jako nauki i pedagogika jako przedmiot badań. W 15 pracach wskazywano, że pedagogika jest nauką praktyczną i wywodzi się z praktyki. 14 studentów było zdania, że pedagogika jest nauką interdyscyplinarną. W opinii studentów rozpoczynających studia pedagogiczne przedmiotem badań pedagogiki są problemy rozwoju dzieci i młodzieży (36% wskazań), wychowanie człowieka (16%). 15 osób łączyło pedagogikę z nauką zajmującą się dziećmi trudnymi i specjalnej troski. 39,1% studentów oczekiwało, że podczas studiów zostaną teoretycznie i praktycznie przygotowani do zawodu. 30,1% spodziewało się rozwoju powołania do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi, 7,52% – przygotowania do innowacyjnych zachowań. Drugi pomiar wykonano pod koniec roku akademickiego. Studenci zaliczyli już podstawy pedagogiki (30 godzin wykładu i 60 ćwiczeń). Wyniki drugiego pomiaru – jak się okazało – były znacznie mniej różnicowane tematycznie. Tak jak podczas pierwszego etapu badania studentów poproszono o wypowiedź pisemną na temat wyobrażeń o pedagogice jako dyscyplinie naukowej i kierunku studiów uniwersyteckich. Według 80% populacji badanej w drugim etapie pedagogika jako nauka zajmuje się całokształtem zjawisk edukacyjnych. 70% odpowiedzi dotyczyło powiązania pedagogiki z nauką o wychowaniu. Blisko 60% respondentów kojarzyło edukację z kulturą. Ponad 50% badanych było zadowolonych z wybranych studiów. Badania pokazały, że podstawy pedagogiki jako przedmiot uniwersytecki spełniają swoje cele – dzięki ćwiczeniom i wykładowi studenci znacznie poszerzają zasób wiedzy i pełniej rozumieją istotę określonych zagadnień edukacyjnych, sytuują je w szerokim kontekście procesów kulturowych i społecznych. |