BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Dziecko wobec rzeczywistości i fikcji
Data: [1999] – [2000]
Badacz: Maria Kielar-Turska
Abstrakt:

Celem badań eksperymentalnych było określenie różnicowania elementów fikcyjnych i realistycznych w utworach literackich przez dzieci cztero- i sześcioletnie. Badaniem objęto nie tylko teksty literackie, lecz także utwory układane przez same dzieci i tworzone przez nie rysunki. Dzieciom zaprezentowano cztery opowiadania: dwa realistyczne i dwa fantastyczne. Opowiadania różniły się między sobą stopniem nasycenia elementami rzeczywistymi i fantastycznymi. Były to następujące teksty: Zjazdoworki – opowiadanie bliskie doświadczeniu dzieci; Podróż samolotem – opowiadanie odległe wobec doświadczeń dziecka; Szklana góra – opowiadanie fantastyczne z elementami realistycznymi; Rubitki i Lotki – opowiadanie fantastyczne bez elementów realistycznych. Dzieci, po wysłuchaniu opowiadań (czytano je w różnych dniach), brały udział w rozmowie: Czy to, o czym ci opowiadałam, mogło wydarzyć się naprawdę? Badanie wykazało, że dzieci starsze lepiej oceniają, co może wydarzyć się w rzeczywistości, niż dzieci młodsze. Dzieci młodsze widziały w opowiadaniach więcej elementów nierealnych, porównywały pewne sytuacje z własnymi przekonaniami i doświadczeniem, np.: nie można zjeżdżać na workach, bo jeździ się na sankach itp. Dzieci traktują to, co jest im zupełnie nieznane, jako fantastyczne, magiczne, tak samo jak postrzegają elementy, o których wiedzą, że są nierealne, np. smoki. Starsze dzieci widzą mniej nierzeczywistych elementów, które są niezgodne z ich doświadczeniem, korzystają w ocenie z doświadczeń dorosłych. Czteroletnie i sześcioletnie dzieci poproszono o ułożenie dwóch opowiadań: realistycznego i fantastycznego. Powstałe utwory podzielono na: początki narracji, narracje niepełne i narracje właściwe. Umiejętność sprawnego konstruowania wypowiedzi nie zależy od treści narracji, lecz zasadniczo od wieku. Mimo to wskazano, że więcej opowiadań niepełnych pojawiło się na temat treści fantastycznych. Dzieci tworzyły opowiadania realistyczne na bazie doświadczeń własnych albo zasłyszanych. A zatem – jak pokazało badanie – cztero- i sześciolatki potrafią na polecenie trafnie wyodrębnić elementy realistyczne. Jeśli chodzi o opowiadania fantastyczne – dzieci ułożyły więcej narracji całkowicie nierzeczywistych niż zawierających elementy realistyczne. Do wypadków nierealnych zaliczały także doświadczenia im odległe. Dzieci wykonywały rysunki przedstawiające treść opowiadania, które jeszcze chciałyby usłyszeć. Jedynie 6,7% czterolatków i 13,3% sześciolatków namalowało historie wymyślone samodzielnie. Najczęściej w pracach pojawiały się obrazy łączące elementy realistyczne z nierealistycznymi. Obie te kategorie dzieci traktowały równorzędnie. Badani dobrze odróżniali elementy realistyczne i fantastyczne, jeśli mogli odnieść się do własnego doświadczenia i wiedzy. Różnicowanie tych dwóch kategorii zwiększa się wraz z wiekiem. Rolą dorosłych powinna być pomoc dzieciom w odróżnianiu tego, co może wydarzyć się w świecie realnym, od tego, co należy do świata fantastyki, m.in. przez opowiadanie o realnych wydarzeniach.

Deskryptory TESE: zachowania społeczne, edukacja przedszkolna, rozwój dziecka, rozwój poznawczy, wychowanie dziecka
TESE descriptors: social behaviour, pre-primary education, child development, cognitive development, child rearing
Publikacje:
  • Kielar-Turska, M. (2000). Dziecko wobec rzeczywistości i fikcji. Wychowanie w Przedszkolu, 6, 328-333.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"