Przedmiotem badania była świadomość moralna uczniów w klasach I–III szkoły podstawowej. Próbowano także określić wpływ treści programowych na głębsze rozumienie norm moralnych przez uczniów. Przyjęto następujące założenia: 1) uczniowie w zróżnicowanym stopniu rozumieją normy, takie jak np. prawdomówność, życzliwość i uprzejmość wobec starszych; 2) rodzice mają wpływ na poczucie norm moralnych u dzieci przez rozmowy z nimi, ukazywanie wzorców osobowych i kulturowych; 3) pozycja społeczna wpływa na stopień realizacji norm moralnych przez uczniów. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego. Do zebrania materiału wykorzystano następujące narzędzia: kwestionariusz wywiadu z dziećmi, kwestionariusz dla rodziców. Posłużono się następującymi technikami badawczymi: wywiadem z dziećmi za pomocą zmodyfikowanego Życiorysu społecznego dziecka według A. Guryckiej, wywiadem z dziećmi na temat rozumienia pojęć społeczno-moralnych, techniką Zgadnij kto, kwestionariuszem ankiety dla rodziców. Badaniem objęto 92 uczniów z klas I–III Samorządowej Szkoły Podstawowej w Wodzisławiu. Wyróżniono następujące działy doświadczeń społecznych dzieci klas początkowych: pomoc innym, samoobsługa, prace w domu, udział w życiu społecznym, pełnienie funkcji (kierowanie innymi), ocena i samoocena. Działania takie uczniowie podejmują najczęściej z inicjatywy nauczycieli albo rodziców; nie mają one stałego charakteru, są dorywcze, okolicznościowe. Najwięcej uczniów przyznało się do wykonywania prac domowych (ponad 94%). Najrzadziej wykonywaną aktywnością społeczną było kierowanie innymi: 42,3% wskazań. Z reguły dzieciom nie sprawiało trudności wyjaśnienie, kim są dobry kolega, dobry uczeń, Polak i sportowiec. Najwięcej trudności przysporzyła uczniom charakterystyka bohatera i poczucia odpowiedzialności. Z łatwością uczniowie opisywali, czym jest według nich miłość do rodziców. Zauważono ponadto, że znajomość takich pojęć jest mniejsza wśród dzieci z klas pierwszych niż wśród ich starszych kolegów z klas początkowych. Dla rodziców najważniejszą normą, którą wpajają swoim dzieciom, są życzliwość i prawdomówność (35% wskazań), a także sprawiedliwość (32%). 25% rodziców uznało nagradzanie za podstawową metodę wychowawczą i wypracowującą w dzieciach poszanowanie określonych norm moralno-społecznych. 22% badanych przywiązywało także wagę do szacunku, a 19% do stosowania przez dzieci zwrotów grzecznościowych. Tylko 8% rodziców do metod wychowawczych zaliczyło unikanie negatywnych ocen. 22% z nich dawało przykład dzieciom poprzez szanowanie się w rodzinie. Badanie potwierdziło, że im wyższa pozycja dziecka w klasie, tym większe jest jego poszanowanie norm moralnych. Dzieci akceptowane, lubiane przez swoich rówieśników lepiej rozumieją i bardziej się podporządkowują normom moralnym i społecznym.