Abstrakt: |
Przedmiotem badania przeprowadzonego w ramach pracy doktorskiej Współuczestnictwo rodziców w procesie edukacji dzieci były stan i uwarunkowania uczestnictwa rodziców w procesie edukacji szkolnej dzieci. Badanie objęło klasy I-III szkół z jednego z gdańskich osiedli (publiczne, niepubliczne, wyznaniowe i społeczne). Szkoły porównano pod względem specyfiki ich organizacji, pedagogicznych orientacji rodziców oraz współzawodnictwa w szkolnej edukacji dzieci. Na tej podstawie wyłoniono jedną, charakterystycznie otwartą na rodziców szkołę założoną w 1989 roku i prowadzoną przez Stołeczne Towarzystwo Oświatowe. Zajęcia dla klas I-III prowadzone były we wspomnianej szkole w oparciu o opracowaną przez dyrektora koncepcję edukacyjną zgodną z ówczesnym ministerialnym programem nauczania dla klas I-III. Rytm szkoły wyznaczały nie lekcje, lecz organizowane całościowo przez wychowawców klas w godzinach 8:00-12:40 dni pracy i aktywności uczniów. Podejście takie zachęcało nauczycieli do organizowania różnych form współuczestnictwa w procesie edukacji dzieci – również rodziców. W badaniu zarejestrowano następujące formy współuczestnictwa: prowadzenie przez rodziców niektórych zajęć, pomoc w realizacji edukacyjnych zamierzeń nauczyciela (najczęściej asystowanie rodziców w zajęciach z dziećmi). Stosowano wypracowany w szkole sposób oceniania uczniów opierający się na formule oceny opisowej, w której także współuczestniczyli rodzice. Tak nauczyciele, jak i rodzice podkreślali w swoich wypowiedziach na ten temat: wspólne diagnozowanie rozwoju dziecka i dzielenie się wiedzą o nim, uzgadnianie wspólnego postępowania wobec dziecka, współdecydowanie o planach edukacyjnych dotyczących dziecka. Z kolei dyrektor szkoły włączał rodziców w proces decyzyjny dotyczący: obsady i ruchu kadry nauczycielskiej, zmian w programach nauczania, wprowadzania zajęć dodatkowych. Postawy badanych rodziców z tej szkoły charakteryzowały się następującymi cechami: poszukiwaniem szkoły spełniającej wymagania rodziców związane z wyznawanymi przez nich wartościami i ich potrzebami, wysoką oceną wybranej szkoły (98% wskazań, że szkoła jest dobra) ujawniającą podejście krytyczno-konstruktywne (81% sformułowań dotyczących wad szkoły oraz 73% propozycji zmian na lepsze), poczuciem współodpowiedzialności za sprawy szkoły, znajomością koncepcji edukacyjnej dotyczącej dziecka, poczuciem współdecydowania o organizacji i funkcjonowaniu szkoły, uznawaniem kompetencji nauczycieli, poczuciem wspólnoty własnych wartości i dążeń z wartościami i dążeniami szkoły, uznawaniem współpracy z nauczycielami za powinność rodziców. |