Abstrakt: |
Cele badania: przeanalizowanie czytelnictwa historycznego dzieci, jego uwarunkowań i poziomu wiedzy historycznej, analiza czytelnictwa regionalnego i historycznego – prozy Kornelii Dobkiewiczowej. Badanie przeprowadzono w dwóch katowickich szkołach podstawowych; miało ono trzy fazy: badanie znajomości literatury historycznej i poziomu wiedzy historycznej – 147 uczniów klas czwartych i drugich; lektura utworów pisarki, uczniowie klas czwartych, po jednej z każdej szkoły, 26 uczniów w szkole B (utwory wybrane przez nauczyciela – Ofka z Kamiennej Góry, Największy Skarb, Haftowane trzewiczki) i 23 w szkole A (samodzielnie wybrane utwory); uzyskanie opinii na temat prozy K. Dobkiewiczowej, u uczniów ze szkoły A pisemne wypracowanie na podstawie przeczytanej lektury, u uczniów ze szkoły B ankieta (obok opinii o książce część badająca poziom wiedzy historycznej analogicznie do etapu pierwszego). Wyniki wykazały, że czytelnictwo regionalne i historyczne oraz czytelnictwo w ogóle wygasa; dzieci wybierają inne formy spędzania czasu, po książki sięgają podczas choroby lub pod presją rodziców; sytuacja utworów o tematyce historycznej jest najtrudniejsza. Książki historyczne najbardziej lubiło czytać 35 uczniów klas czwartych (na 104) i siedmiu (na 45) z klas piątych; 84 osoby (na 148) deklarowały całkowitą ignorancję w dziedzinie znajomości tekstów o dziejach własnego regionu i kraju. Znajomość prozy Dobkiewiczowej deklarowało trzech badanych, jedna osoba potrafiła podać tytuł książki (Dom nad czarnym jeziorem). Wyniki fazy drugiej wykazały, że utwory pisarki są dość trudne w odbiorze, dzieci szybko zniechęcały się do lektury; tylko 10 osób przeczytało całą książkę, reszta fragmenty od pół strony do kilku stron. W fazie trzeciej klasa A z wyjątkiem dwóch osób oceniła prozę pisarki negatywnie, powtarzały się zarzuty nadmiaru opisów, trudnego słownictwa, braku przygód; 16 osób nie potrafiło wymienić żadnego bohatera ani podać wydarzeń utworu; uczniowie klasy A zgodnie stwierdzili, że lektura była pouczająca; zwracano uwagę na dawanie wzorów języka dawnych Słowian i gwary śląskiej (11 osób), informowanie o życiu na Śląsku przed setkami lat oraz wyglądzie domów i grodów i zajęciu ludzi, możliwość poznania legend związanych z regionem. W klasie IVe w szkole B dzieci wypowiadały się o książkach pozytywnie, choć narzekały na krótki termin dany na przeczytanie (trzy tygodnie); całość tekstu przeczytało siedem osób, pozostałe były w trakcie lektury lub czytały fragmenty; według uczniów książki były interesujące, wciągające; z 13 osób, które podjęły lekturę, dziewięć potrafiło wymienić bohaterów, szczegółowo opisać przygody; wysoko oceniono walory poznawcze prozy. Ich nośność potwierdziło porównanie wyników badania ankietowego z fazy pierwszej i trzeciej – siedmiu uczniów, którzy przeczytali jeden utwór w całości, w pierwszej fazie miało problemy z odpowiedzią na pytania dotyczące życia ludzi w X-XI wieku oraz wyglądu grodów, po lekturze na podobne pytania cztery osoby odpowiedziały wyczerpująco, trzy udzieliły pełniejszych odpowiedzi częściowych.
|