Abstrakt: |
Celem badania było znalezienie odpowiedzi na następujące pytania: jaką motywacją wobec botaniki wykazują się uczniowie rozpoczynający kurs z botaniki w ramach zajęć z biologii w liceum ogólnokształcącym? W jakim kierunku zmienia się motywacja wobec botaniki w wyniku realizacji procesu nauczania? Badaniem objęto 337 uczniów z 12 klas pierwszych liceów ogólnokształcących nauczanych zgodnie z obowiązującym programem nauczania biologii z higieną i ochroną środowiska z 1990 roku. Wstępne testowanie osiągnięć motywacyjnych przeprowadzono w pierwszym tygodniu nauki po przerwie zimowej, osiągnięcia końcowe sprawdzono w pierwszym tygodniu czerwca (przed falą powtórzeń i zaliczeń poprzedzających klasyfikację końcową). Wykorzystano skonstruowany kwestionariusz składający się z 24 wskaźników (skala Likerta). W pomiarze wstępnym najliczniejsza była grupa uczniów o motywacji umiarkowanie pozytywnej, druga grupa charakteryzowała się motywacją na granicy umiarkowanie negatywnej i obojętnej; w pomiarze końcowym widoczna była niewielka kumulacja wyborów w obszarach zdecydowanie negatywnych oraz wyraźna w obszarze umiarkowanie pozytywnym, najliczniejszą grupę stanowili uczniowie o motywacji obojętnej. Nie potwierdzono, że zainteresowanie przedmiotem rośnie w miarę jego poznawania; potwierdziła się hipoteza o obniżaniu się postaw pozytywnych wobec botaniki w toku kształcenia tego przedmiotu; średnia wartość motywacji uległa obniżeniu; różnica była istotna statystycznie. Istniała znacząca zależność między motywacją wstępną a końcową – uczniowie o pozytywnym nastawieniu do botaniki mieli taką samą postawę po realizacji tego działu. Dla większości stwierdzeń nastąpił spadek poziomu aprobaty w stosunku do pomiaru wstępnego. Wyniki rozkładu odpowiedzi wskazały, że uczniowie byli zawiedzeni atrakcyjnoścą lekcji botaniki, choć generalnie byli skłonni uznawać je za atrakcyjne; aktywne uczestnictwo w lekcjach dawało satysfakcję, choć znacznej grupie nie pozwalało prezentować własnych zainteresowań; większość uczniów pragnęła poznać różnorodność roślin, z czego znaczna część – tych występujących w najbliższym otoczeniu; potwierdził się częsty postulat uczniów i nauczycieli, że szkolne uczenie botaniki jest przytłoczone nadmiarem pojęć i terminów; większość uczniów uznawała przydatność wiedzy z botaniki w życiu codziennym oraz jej wpływ na postawę wobec przyrody. |