Abstrakt: |
Przedmiotem badania była opinia uczniów na temat postępowania nauczycieli. Uczniom zaprezentowano w ankiecie charakterystyki zachowań nauczycieli, do których musieli się ustosunkować na siedmiostopniowej skali wyrażającej częstotliwość występowania tych zachowań. Badanie objęło uczniów szkół państwowych i społecznych. Wyniki badania ujawniły, że uczniowie ze szkół społecznych, określając częstotliwość prowadzenia przez nauczyciela lekcji w sposób barwny i interesujący, niemal pięć razy częściej wybierali kategorię zawsze i trzy razy częściej kategorie bardzo często i często (łącznie wskazało te trzy kategorie 63,8% z nich) niż uczniowie szkół państwowych (21,8%). Podobne zróżnicowanie odpowiedzi wystąpiło w przypadku pytania o ukazywanie przez nauczyciela użyteczności wiedzy szkolnej w życiu codziennym – uczniowie szkół społecznych odpowiadali, że dzieje się tak zawsze trzy razy częściej niż uczniowie szkół państwowych (14,7% SSP, 4,9% SP); że dzieje się tak bardzo często – dwa razy częściej (22,2% SSP, 8% SP); że dzieje się tak często – 1,5 razy częściej (31,5% SSP, 20% SP). Analogiczne zależności zaobserwowano także w odniesieniu do odpowiedzi udzielanych na pytania o relacje łączące nauczycieli i uczniów. Młodzież ze szkół społecznych częściej postrzegała swoich nauczycieli jako opanowanych, uprzejmych, tolerancyjnych, szukających kontaktu i porozumienia z młodzieżą. Określali ich również częściej jako prostolinijnych, szczerych, umiejących dostrzec, jaki jest stan wewnętrzny ucznia, oraz okazujących uczniom ciepło i sympatię. Częściej niż w szkołach państwowych uczniowie szkół społecznych oceniali, że w ich placówkach uczniów traktuje się jednakowo, nie faworyzuje niektórych z nich oraz że postrzega się ich jako partnerów, również w rozmowie. Natomiast uczniowie szkół państwowych tak określili sposób rozmowy nauczycieli z uczniami – nauczyciel sam podejmuje rozmowę i sam ją kończy (34,9%); nauczyciel podejmuje rozmowę i przebiega ona na warunkach partnerskich (35,5%); nauczyciel rozmawia z uczniem, ale nie zwraca dużej uwagi na sprawy, które on porusza (29,6%). Zdaniem uczniów szkół społecznych w sytuacji konfliktowej nauczyciel wysłuchiwał racji ucznia i w trakcie dyskusji ustalano wspólne wnioski (59%). Rzadziej zdarzało się, że nauczyciel pozwalał się wypowiedzieć, ale nakłaniał do przyznania mu racji (31%). Odsetki te w szkołach podstawowych wyglądały odpowiednio – 27,6% i 48,7%. W obu typach szkół rzadko występowały niekorzystne dla uczniów reakcje nauczycieli na konflikty (zakazanie głośnego wyrażania poglądów, wystawianie negatywnej oceny do dziennika, wyzwanie i/lub wyśmiewanie ucznia), jednak i tak rzadziej działo się to w szkołach społecznych. |