Abstrakt: |
Przedmiotem badania eksperymentalnego był wpływ stanu emocjonalnego na efektywność twórczego myślenia. Porównywano płynność i giętkość rozwiązań zadań kategoryzacyjnych w sytuacji: wzbudzenia pozytywnego nastroju, wzbudzenia negatywnego nastroju oraz w sytuacji neutralnej. W związku z tym badanie podzielono na trzy części: manipulacja nastrojem badanych, kontrola wzbudzonego nastroju, pomiar poziomu twórczości. Badaniem objęto 106 studentów psychologii i pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Wśród nich było 106 kobiet i 30 mężczyzn. Badanych podzielono na trzy grupy: pracująca na materiale pozytywnym (N = 45), pracująca na materiale negatywnym (N = 44) oraz pracująca na materiale neutralnym (N = 47). Badanie trwało jeden dzień dla uniknięcia zmian nastroju i poziomu wykonania. Tak jak się spodziewano, osoby w pozytywnym nastroju tworzyły więcej grup w zadaniu kategoryzacyjnym niż osoby z obniżonym nastrojem. Zadanie kategoryzacyjne polegało na odnalezieniu wśród podanych elementów (słów, liczb i rysunków geometrycznych) jak największej liczby klas. Okazało się także, że osoby będące w sytuacji negatywnej osiągnęły większy wskaźnik twórczości, tj. stosunek giętkości do płynności. Oznacza to, że osoby w pozytywnym nastroju rzeczywiście mają więcej pomysłów, ale często o charakterze wtórnym. Natomiast osoba w trudnej sytuacji ma mniej pomysłów, ale mają one charakter jakościowo nowy. Prawdopodobnie wynika to z zaniżonej samooceny albo większego samokrytycyzmu. Znacznie większy wskaźnik płynności i giętkości w zakresie materiału graficznego osiągnęły osoby w pozytywnym nastroju. Stwierdzono ponadto, że osoby w dobrym nastroju osiągnęły niski wskaźnik łączny, znacznie niższy niż osoby w sytuacji negatywnej i neutralnej. Być może wynika to z lenistwa poznawczego pod wpływem pozytywnego nastroju. Nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie w zakresie materiału liczbowego, tylko dwie słabe tendencje: większa płynność i niższy wskaźnik łączny w sytuacji pozytywnej. |