Abstrakt: |
Celem badania było rozstrzygnięcie, czy poziom kompetencji komunikacyjnej ujawnianej przez dzieci przedszkolne w rozmowach z rówieśnikami zależy od statusu społeczno-ekonomicznego (SSE; za jego wskaźniki przyjęto: wykształcenie rodziców, dochód miesięczny na członka rodziny, stan majątkowy rodziny) rodzin, w których się one wychowują. Badaniem objęto 96 dzieci z 14 publicznych przedszkoli na terenie Poznania, 48 w wieku 4-5 lat, 48 w wieku 6-7 lat – w obu grupach 24 dzieci pochodziło z rodzin o niskim SSE, 24 z rodzin o wysokim SSE. Dzieci w tym samym wieku z obu typów rodzin losowo łączono w pary i przydzielano do jednej z dwóch sytuacji eksperymentalnych; ich przebieg nagrywano na magnetofon i zapisywano; poziom kompetencji komunikacyjnej oceniali sędziowie kompetentni na podstawie zapisu rozmów dzieci z pierwszych 15 minut sytuacji. Stwierdzono, że dzieci z rodzin o niskim SSE (wykształcenie rodziców zawodowe lub niższe, miesięczny poziom na członka rodziny niższy niż minimum socjalne, posiadanie jednego luksusowego dobra stałego użytku lub ich brak) miały trudności w utrzymywaniu niezakłóconego toku rozmów (zakłóconych było 21,7% wszystkich rozmów, u dzieci z drugiej grupy – 13,3%), współtworzenia ich treści oraz ich zakończeniu (przerwane 124 rozmowy, w drugiej grupie – 98). Dzieci z rodzin o wysokim SSE ujawniały wyższy poziom kompetencji komunikacyjnej, głównie w sytuacji sprzyjającej wyobrażeniowemu użyciu języka. Różnice w poziomie dialogowej kompetencji komunikacyjnej nie zmniejszały się w ciągu wieku przedszkolnego. |