Przedmiotem badania były poznawcze i pozapoznawcze korelaty zachowań strategicznych w uczeniu się tekstów podręcznikowych wśród uczniów starszych klas szkoły podstawowej. Badaniem objęto 482 uczniów klas V–VIII, których poproszono o wypełnienie kwestionariusza dotyczącego uczenia się tekstów podręcznikowych. W kolejnym etapie wyselekcjonowano na podstawie odpowiedzi kwestionariuszowych 84 uczniów giętkich strategicznie (różne i głębokie strategie uczenia się tekstów z podręczników do historii, biologii i geografii) oraz 84 uczniów sztywnych strategicznie (deklarowali powierzchniowe strategie uczenia się tekstów z podręczników, bez względu na przedmiot szkolny).W obu tych grupach zmierzono takie zmienne jak: poziom rozwoju umysłowego – za pomocą Testu Ravena, zależność/niezależność od pola spostrzeżeniowego – za pomocą Testu Ukrytych Figur Witkina, preferowany sposób kategoryzowania materiału werbalnego – na wymiarze: abstrakcyjny/konkretny, pamięć bezpośrednią tekstów w sytuacji niestrategicznej, płynność i giętkość werbalną, poziom poznawczego przekształcania tekstów w trakcie uczenia się szkolnego, oceniany przez nauczycieli i uczniów, strategie przypominania tekstów, osiągnięcia szkolne, reproduktywne i produktywne efekty uczenia się tekstów w sytuacjach eksperymentalnych (badanie indywidualne). Na podstawie pierwszego badania stwierdzono, że uczniowie giętcy strategicznie są bardziej niezależni (w sposób istotny statystycznie) od pola spostrzeżeniowego, a także bardziej płynni i giętcy werbalnie niż uczniowie sztywni strategicznie. Badanie nie wykazało różnic w poziomie rozwoju umysłowego w obu tych grupach. Uczniowie stosujący giętkie strategie wykazali się większym poziomem poznawczym przekształcania tekstów podręcznikowych, ocenianym zarówno przez nauczycieli, jaki i samych uczniów. Nie stwierdzono różnic statystycznie istotnych w zakresie stosowania wewnętrznych strategii przypominania tekstów podręcznikowych. Uczniowie giętcy strategicznie uzyskiwali lepsze rezultaty niż ich rówieśnicy sztywni strategicznie. W drugim badaniu wzięło udział 134 ośmioklasistów. Na podstawie odpowiedzi tego samego kwestionariusza wyselekcjonowano 20 uczniów giętkich oraz 20 sztywnych strategicznie. W obu grupach przeprowadzono badanie, w którym zmierzono takie zmienne jak: zależność/niezależność pola spostrzeżeniowego, preferowany sposób kategoryzowania materiału werbalnego, umiejscowienie poczucia kontroli, cechy układu nerwowego, poziom poznawczego przekształcania tekstów podręcznikowych oceniany przez badanych, strategie przypominania tekstów, osiągnięcia szkolne, poziom wykształcenia rodziców. Na podstawie drugiego badania potwierdzono, że studenci giętcy strategicznie są bardziej niezależni od pola spostrzeżeniowego niż ich rówieśnicy sztywni strategicznie. Giętcy strategicznie okazali się charakteryzować istotnie niższą siłą procesu hamowania niż uczniowie sztywni strategicznie. Zaobserwowano tendencję statystyczną w poziomie wykształcenia rodziców: matki uczniów giętkich strategicznie były lepiej wykształcone niż matki uczniów sztywnych strategicznie. W trzecim badaniu wzięło udział 127 uczniów klas ósmych. Wypełniali oni kwestionariusz na temat strategii uczenia się tekstów podręcznikowych (został on wykorzystany w opisanych wyżej badaniach). Na podstawie wyników badania wyodrębniono cztery grupy zachowań strategicznych (giętkie/głębokie, sztywne/głębokie, giętkie/powierzchniowe, sztywne/powierzchniowe). Badanie o charakterze grupowym przeprowadzono w maju i czerwcu 1992 roku. Wykorzystano: Test Ravena, Test Ukrytych Figur Witkina, Kwestionariusz Delta R. Drwala, Kwestionariusz STTR J. Strelaua. Wyniki badania poddano analizie statystycznej (test t Studenta dla prób niezależnych) oraz analizie jakościowej. Badanie potwierdziło m.in. różnice istotne statystycznie między uczniami posługującymi się strategiami powierzchniowymi i strategiami głębokimi w zakresie refleksyjności czy przypominania tekstów (na korzyść strategii głębokich).