Abstrakt: |
Celem badania było określenie stosunku opinii publicznej do zawodów zaufania publicznego i zostało zrealizowane na zlecenie Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Wykorzystano metodę kwestionariuszowych wywiadów bezpośrednich, którą objęto losową imienną próbę dorosłych mieszkańców Polski. Uzyskano 980 odpowiedzi. Zawód zaufania publicznego kojarzył się respondentom przede wszystkim z zawodem wymagającym stosowania specjalnych standardów etycznych (25%) oraz z poczuciem bezpieczeństwa (23%). Przynależności do korporacji zawodowej nie uznano za cechę konieczną w przypadku tego typu zawodów. Jednocześnie 25% badanych nie potrafiło wyjaśnić pojęcia zawodu zaufania publicznego. Do omawianej kategorii zawodów zaliczano najczęściej lekarza (11%). Badani byli jednak skłonni uwzględniać tu wiele różnorodnych zawodów, co należało odczytywać raczej jako postulat utrzymywania wysokich standardów etycznych przez jak najliczniejszą grupę zawodów niż jako propozycję przyznania wielu zawodom specjalnych uregulowań prawnych. Badani przychylili się do postulatu ograniczenia kompetencji samorządów zawodowych, między innymi w zakresie określania zasad deontologii zawodowej (na rzecz niezależnych komitetów etycznych), przygotowywania kandydatów do zawodu, dopuszczania do zawodu oraz kontroli i oceny sposobu jego wykonywania. Opowiedzieli się również za szerszym nadzorowaniem samorządów przez administrację rządową. Badanych pytano, jakim zawodom oprócz wymienionych powinien przysługiwać prestiż społeczny. Spośród 35% ankietowanych, którzy wskazali takie zawody, wymieniano: nauczycieli, wykładowców, wychowawców, pedagogów (11%), policjantów (7%), księdza, proboszcza, duchownego (5%), polityka, posła, prezydenta, premiera, członków rządu (4%) i in. |