Abstrakt: |
Przedmiotem badania były systemy wartości uczniów, nauczycieli i studentów z następujących placówek: Szkoły Podstawowe nr 8, 10 i 12 w Gnieźnie, SP w Jankowie Dolnym, SP w Mieścisku, SP w Mnichowie, SP w Pobiedziskach, SP nr 81 w Poznaniu, SP w Skokach, SP w Szczytnikach, Liceum Ogólnokształcące im. Dąbrowskiego w Gnieźnie, LO im. Komisji Edukacji Narodowej w Poznaniu, LO im. Karola Kurpińskiego we Włoszakowicach, Zespół Szkół Zawodowych im. Powstańców Wielkopolskich w Bojanowie, ZSZ nr 4 w Gnieźnie, Zespół Szkół Ekonomicznych im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie, ZSE im. ks. Janusza S. Pasierba w Tczewie. W badaniu wzięli także udział studenci drugiego roku pedagogiki w systemie dziennym na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także nauczyciele studiujący na drugim roku w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie, Kolegium Edukacyjnym UAM w Lesznie, Mazowieckiej Wyższej Szkole Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Badaniem objęto łącznie 1872 osoby, w tym: 359 uczniów szkoły podstawowej, 589 – liceum ogólnokształcącego, 222 – szkoły zawodowe, 208 studentów oraz 494 nauczycieli. W badaniu wzięło udział 1340 kobiet i 532 mężczyzn. Do pomiaru wykorzystano ankietę, w której podano 30 wartości: bohaterstwo, Bóg, demokracja, dobro, godność, kariera, mądrość, miłość, ojczyzna, odpowiedzialność, patriotyzm, piękno, pieniądze, praca, prawda, przyjaźń, radość, rodzina, seks, solidarność, talent, tolerancja, wiara, wiedza, władza, wolność, zadowolenie, zaradność, zdrowie, życie. Dziesięć pierwszych wartości preferowanych przez uczniów i studentów (kolejność według liczby wskazań): miłość, Bóg, rodzina, zdrowie, życie, przyjaźń, prawda, praca, wolność i mądrość. Dziesięć pierwszych wartości według nauczycieli: zdrowie, rodzina, życie, miłość, Bóg, praca, godność, prawda, mądrość, przyjaźń. O wysokiej wartości rodziny być może zadecydowała feminizacja w grupie badanych nauczycieli. Okazało się, że uczniowie wyżej niż nauczyciele cenią wartość ojczyzny: w opinii młodzieży wartość ta znalazła się na 15. pozycji, wśród nauczycieli – dopiero na 22. Świadczy to o efektywnej realizacji założeń programowych Dziedzictwa kulturalnego w regionie. Nauczyciele okazali się mniej uwrażliwieni niż uczniowie i studenci na takie wartości jak: piękno, talent i prawda. Dla dziewcząt (uczennic i studentek) najważniejsze wartości to: miłość, Bóg, rodzina, zdrowie, życie, przyjaźń, prawda, praca, mądrość i dobro. W grupie chłopców i mężczyzn (studentów i uczniów) układ wartości przedstawiał się nieco inaczej niż w przypadku dziewcząt; w pierwszej dziesiątce znalazły się takie wartości jak: życie, zdrowie, rodzina, Bóg, miłość, przyjaźń, pieniądze, wolność, praca, prawda. Co ciekawe, uczniowie do 15. roku życia cenią najbardziej wartość rodziny; ich starsi koledzy preferują zaś miłość. W systemie wartości studentów między 21. a 25. rokiem życia na pierwszym miejscu znalazło się zdrowie. Młodsi nauczyciele (w wieku 21–30 lat) najwyżej cenili wartość rodziny. Nauczyciele w wieku 31–40 na pierwszym miejscu stawiają wartość zdrowia, tak samo jak ich starsi koledzy w wieku 41–50 lat. Dla nauczycieli w wieku 51–60 lat znów najważniejszą wartością okazała się rodzina. |