Abstrakt: |
Celem badania było określenie stanu socjalnego ubogich rodzin i ich dzieci, okoliczności warunkujących ten stan oraz pomoc udzielaną przez szkolę uczniom z ubogich rodzin. Badaniem objęto cztery szkoły podstawowe (dwie typu miejskiego i dwie wiejskiego) oraz 130 rodziców i 40 nauczycieli. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety (autorskiego kwestionariusza) i analizy dokumentów. Większość badanych rodziców posiadała wykształcenie zawodowe (53,8% ojców i 38,5% matek), na następnym miejscu znalazło się wykształcenie podstawowe (odpowiednio 26,9% i 33%), średnie (6,9% i 11,6%) oraz wyższe (4,6% i 2,3%). Jedynie 6,9% badanych określiło swoją sytuację materialną jako raczej dobrą, 16,9% miało trudności w jej ocenie, 39,3% oceniało ją jako raczej niedobrą, a 36,9% jako zdecydowanie niedobrą. Zawodowo pracowało jedynie 28,5% ojców i 13,1% matek, przy czym aż 36,9% ojców i 76,9% matek pozostawało bez pracy dłużej niż rok. Pracę tracono najczęściej z powodu likwidacji zakładów pracy, zwolnień grupowych lub likwidacji etatu. 83,9% respondentów posiadało dochody miesięcznie poniżej minimum socjalnego. Nieco korzystniejsze zarobki deklarowało 6,4% badanych. 70,7% ankietowanych zaliczyło się do kategorii rodziny biednej, a trudności związane z brakiem pieniędzy odczuwało aż 97,6% próby. W dużych ośrodkach miejskich przeważały mieszkania samodzielne (31,5%), za to na wsi – wspólne (26,9%). Wyposażenie mieszkań wiejskich było średnio o 10%-15% gorsze niż miejskich. W 14,2% przypadków stwierdzono występowanie w rodzinie alkoholizmu, w 47,7% brak pracy, w 19,4% niewłaściwą atmosferę współżycia. 22,2% rodzin stanowiły rodziny niepełne, a 50,6% wielodzietne. Wakacje spędzano zwykle w domu (83,1%), dodatkową pracę zarobkową podejmowało 5,3% badanych. Prawo do zasiłku posiadało 63,2% respondentów. Szkoła udzielała najczęściej wsparcia w postaci zwrotu pieniędzy za zakup podręczników i przyborów szkolnych, bezpłatnych lub częściowo płatnych posiłków, prezentów okolicznościowych. Z okolicznościowych form pomocy korzystało 23,1% uczniów. 86,2% rodziców uważało, że takie formy pomocy powinny występować w szkole. Większość nauczycieli deklarowała, że szkoła udzielała wsparcia żywnościowego (72,5%), a także zaopatrywała w odzież (35,5%). Tylko 40,8% rodziców potwierdziło wsparcie żywnościowe szkoły. |