Abstrakt: |
Przedmiotem badania były poziom i uwarunkowania agresji uczniów klas ósmych szkoły podstawowej. Próbowano określić, czy na agresję uczniów wpływają: wielkość szkoły, liczebność klas, płeć, wykształcenie rodziców, pochodzenie z rodzin pełnych albo niepełnych, liczebność rodzeństwa. Badaniem objęto łącznie 570 uczniów, w tym 295 dziewcząt i 275 chłopców ze szkół podstawowych w Wałbrzychu. Do pomiaru wykorzystano kwestionariusz A. Bussa i A. Durkee, w polskiej adaptacji M. Choynowskiego. Za pomocą kwestionariusza oceniono: napastliwość fizyczną, napastliwość słowną, napastliwość pośrednią, negatywizm, podejrzliwość, urazę, drażliwość oraz poczucie winy. Do opracowania wyników wykorzystano program komputerowy STATGRAPHICS. Wyniki badania pokazały, że poziom napastliwości fizycznej wśród uczniów klas ósmych utrzymuje się na niskim poziomie: 8,42 przy odchyleniu standardowym 5,96 (maksymalna wartość współczynnika NPF wynosi 28). Napastliwość słowna jest większa (12,15 przy maksymalnej wartości 28) niż napastliwość fizyczna. Czynnikiem różnicującym w tym wypadku okazała się płeć uczniów: dziewczęta częściej stosują agresję słowną niż chłopcy. Napastliwość fizyczna okazała się niska: 7,99 przy wartości maksymalnej 20 i odchyleniu standardowym 4,6. Negatywizm okazał się w grupie dziewcząt większy niż w grupie chłopców. W całej badanej populacji poziom negatywizmu był na poziomie średniej wartości współczynnika i wyniósł 11,74 (odchylenie: 5,84, maksymalna wartość: 28). Podejrzliwość i urazy – jak zaobserwowano – występują wśród młodzieży na niskim poziomie. Wielkość szkoły, liczebność klasy nie miały wpływu na poziom agresji u ósmoklasistów. Stwierdzono także, że dziewczęta mają większe poczucie winy niż chłopcy. W przypadku uczennic poziom ogólnej agresywności jest wyższy przez dużą agresję słowną. Należy zaznaczyć także, że do oceny wrogości u kobiet A. Buss dodał – poza podskalami podejrzliwości i urazy – skalę poczucia winy, co może zaburzać nieco ocenę tych wartości. Ani wykształcenie rodziców, ani pochodzenie z rodzin pełnych i niepełnych, także liczebność rodzeństwa nie wykazały istotnego statystycznie wpływu na poziom agresji uczniów klas ósmych. Duże poczucie winy u dziewcząt może wiązać się z internalizowaniem agresji, samoagresją w postaci samooskarżania się i odczuwania żalu. Natomiast duży negatywizm wśród młodzieży świadczyć może o braku autorytetów i niechęci do rodziców oraz nauczycieli.
|