BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Kształtowanie pojęć – alternatywa dydaktyczna
Data: [1994]
Badacz: Michał Boczar
Abstrakt:

Przedmiotem badania były działania dydaktyczne i ich rezultaty zmierzające do ukształtowania pojęć wśród uczniów. Próbowano odpowiedzieć na następujące pytania badawcze: Jakie działania dydaktyczne (czynności nauczyciela i uczniów) występują w procesie kształtowania pojęć urzeczywistniającym założenia koncepcji projekcyjnej? Jakie działania dydaktyczne (czynności nauczyciela i uczniów) występują w procesie kształtowania pojęć urzeczywistniającym założenia koncepcji redukcyjnej? Jakie są wyniki procesu kształtowania pojęć przebiegającego według założeń koncepcji redukcyjnej, a jakie realizowanego w nawiązaniu do założeń koncepcji projekcyjnej? Czy kształtowanie pojęć przebiegające według założeń koncepcji projekcyjnej daje korzystniejsze wyniki niż realizowane według założeń koncepcji redukcyjnej? Przyjęto hipotezę, że koncepcja projekcyjna daje lepsze wyniki niż koncepcja redukcyjna w zakresie jakości ukształtowania pojęć wśród uczniów. Do pomiaru posłużono się metodą grup równoległych. W badaniu wykorzystano takie narzędzia jak: obserwacja, analiza dokumentacji, wywiady z nauczycielami, pomiar jakości wyników procesu kształtowania pojęć. W eksperymencie wzięło udział ośmiu nauczycieli historii i biologii, którzy przeprowadzili po dwie lekcje (według koncepcji redukcyjnej i projekcyjnej w klasach równoległych), czyli 16 lekcji w 16 oddziałach klasowych. Badaniem objęto 320 uczniów, od których uzyskano: 320 kart pracy z rejestrem czynności podczas lekcji i materiałów sprawdzających wiadomości przed lekcją badawczą i po niej. Na lekcjach historii realizowano materiał poświęcony epoce baroku, na lekcjach biologii – ślimakom. Na podstawie testów końcowych wyróżniono trzy stopnie jakości ukształtowania pojęć: wysoki – uczeń podaje pełny zestaw cech definicyjnych i tylko tych w formie definicji, systemu poddefinicji albo opisu generalizującego; przeciętny – uczeń w odpowiedzi na pytanie o cechy charakterystyczne (definicyjne) podaje te cechy, a oprócz nich jeszcze cechy pleonastyczne albo konsekutywne (zbyt ogólne); niski – uczeń nie podaje cech charakterystycznych. Okazało się, że po przeprowadzeniu lekcji eksperymentalnych według koncepcji redukcyjnej 27 uczniów po historii i 24 po biologii wykazało wysoki stopień znajomości treści, 29 (H) i 40 (B) – przeciętny, 15 (H) i 16 (B) – niski. Po lekcji historii prowadzonej według koncepcji projekcyjnej było 39 uczniów z wysoką znajomością treści, 33 – z przeciętną, siedmiu – z niską. Po lekcji biologii prowadzonej według tej metody było 14 uczniów z wysoką znajomością treści, 58 – z przeciętną, ośmiu – z niską. Po eksperymentalnej lekcji historii 210 uczniów potrafiło poprawnie rozpoznać przynależność pojęciową materiału, w tym było 31 osób po historii i 44 osoby po biologii, zrealizowanych metodą redukcyjną, oraz 65 osób po historii i 70 osób po biologii, zrealizowanych metodą projekcyjną. Zebrane wyniki pozwoliły sformułować następujące wnioski: 1) praca dydaktyczna według koncepcji projekcyjnej daje lepsze wyniki w zakresie jakości ukształtowanych pojęć niż nawiązująca do koncepcji redukcyjnej; 2) po lekcji według założeń projekcyjnych uczniowie poprawniej rozpatrują kategorie pojęciowe obiektów; 3) w przypadku pracy według koncepcji projekcyjnej uczniowie uzyskali lepsze wyniki opanowywania pojęć pod względem znajomości ich treści, jednak różnica między tymi rezultatami była nieistotna statystycznie.

Deskryptory TESE: rozwój dziecka, biologia, historia, rozwój poznawczy, wiedza, metoda nauczania
TESE descriptors: child development, biology, history, cognitive development, knowledge, teaching method
Publikacje:
  • Boczar, M. (1995). Kształtowanie pojęć – alternatywa dydaktyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"