Abstrakt: |
Badanie dotyczyło zmiany postaw twórczych uczniów rozpoczynających naukę w szkołach ponadpodstawowych różnego typu: Liceum Plastyczne, Liceum Ogólnokształcące i Technikum Geodezyjno-Drogowe w Lublinie oraz po trzech latach kształcenia. Zastosowano Kwestionariusz KANH S. Popka, Kwestionariusz R.B. Catella. Wyodrębniono grupę uczniów najbardziej twórczych spośród rozpoczynających naukę (GT) i uczniów najbardziej odtwórczych (GO). W grupie GT istotne zmiany w drugiej fazie pomiaru dotyczyły czterech z siedmiu analizowanych wymiarów postawy twórczej, odnotowano spadek wyników w zakresie skal nonkonformizmu i heurystyki. W pierwszej fazie pomiaru nie odnotowano różnic ze względu na typ szkoły, w drugim etapie odnotowano różnice między LO i LP. W grupie GT dynamika zmian była mniejsza, największa zmiana dotyczyła spadku na skali konformizmu (wynik mieścił się w sferze wysokich); w obu fazach nie odnotowano różnic w wartościach poziomów postawy twórczej ze względu na typ szkoły. Badani odtwórczy prezentowali podobną strukturę postawy twórczej jak uczniowie liceum. Analiza cech osobowości wykazała, że młodzież wysoko kreatywna cechowała się dominatywnością, dojrzałością emocjonalną, ekspansywnością, samowystarczalnością, była bardziej odporna na zagrożenia, przejawiała mniejsze nasilenie schizotymii, niższe napięcie ergiczne; poziom niepokoju oscylował wokół przeciętnej, był istotnie niższy niż w grupie GO. Występująca po trzech latach tendencja do zmniejszenia odrębności grup ekstremalnych współwystępowała ze zmianami w strukturze osobowości, profil stał się bliższy wartościom przeciętnym. Dynamika zmian postawy i osobowości u uczniów w grupie odtwórczej była znikoma. Stwierdzono, że wyniki obrazują wpływ treningu edukacyjnego na dynamikę postawy twórczej młodzieży; nonkonformistyczno-heurystyczne strategie działań okazują się nieprzydatne dla twórczych uczniów wszystkich typów szkół, szczególnie liceum; kształcenie wpływa na postawę twórczą w sposób destrukcyjny, rozbija strategie działań i wpływa na zmiany osobowości. Sformułowano sugestie dla pedagogów dotyczące akceptacji i wpierania indywidualności ucznia, korekty programów nauczania, roli nauczyciela w procesie rozwoju ucznia. |