Abstrakt: |
Celem badania była diagnoza dysfunkcji rozwojowych wśrod dzieci w wieku wczesnoszkolnym zagrożonych nieprzystosowaniem społecznym. Badaniem objęto wybraną – za pomocą typowania losowo-grupowego z zachowaniem proporcji wielkościowych wszystkich dzielnic – zbiorowość dzieci z młodszych klas szkół łódzkich: 140 dziewczynek i 180 chłopców w wieku siedmiu lat, po 150 dziewczynek i chłopców w wieku ośmiu lat, 130 dziewczynek i 140 chłopców w wieku dziewięciu lat. W ustaleniu zagrożenia nieprzystosowaniem społecznym wykorzystano kryterium stwierdzenia przez pedagoga szkolnego antagonistyczno-destruktywnych przejawów postaw i zachowań w zakresie niepowodzeń szkolnych, roli kolegi w grupie i dziecka w rodzinie, zachowań środowiskowych wynikających z uwarunkowań antyspołecznych, socjokulturowych i biopsychicznych. Wykonano pomiary wysokości ciała, masy ciała, pomiar sprawności fizycznej testem EUROFIT, wyliczono wskaźnik wagowo-wzrostowy, zdiagnozowano stopień nieprzystosowania społecznego Skalą Nieprzystosowania Społecznego w opracowaniu L. Pytki (1984). 83,2% badanych było nieprzystosowanych społecznie w stopniu niskim, 14,6% w przeciętnym, 2,2% w wysokim. Rozwój dzieci zagrożonych nieprzystosowaniem społecznym w zakresie cech somatycznych i sprawności motorycznej był niższy od standardów ogólnopolskich, występował w częstym związku z problemem nieprzystosowania społecznego. U siedmiolatków wysokość ciała była niska, u ośmioletnich dziewcząt i u dziewięciolatków przeciętna, u chłopców ośmioletnich wysoka; masa ciała siedmiolatków była mała, masa ośmioletnich chłopców i dziewięciolatków duża, u ośmioletnich dziewcząt przeciętna; siedmioletnie dziewczęta miały słabą budowę ciała, siedmioletni chłopcy bardzo słabą, ośmiolatki i dziewięcioletni chłopcy budowę średnio mocną, dziewięcioletnie dziewczęta budowę mocną; w grupach wiekowych istniało znaczne zróżnicowanie. Dzieci cechował niski poziom sprawności fizycznej, siedmiolatki miały słabe wyniki w zakresie mechanizmów koordynacyjnych, pracy nóg i mechanizmów koordynacyjnych, rozwoju drobnych grup mięśniowych. Problem zaburzeń rozwoju psychoruchowego dotyczył w znacznym stopniu dzieci z klas najmłodszych, szczególnie pierwszoklasistów. Siedmiolatki osiągały wysokie wyniki w zakresie kumulacji niekorzystnych czynników biopsychicznych i nieprzystosowania rówieśniczego. Wpływ na stan nieprzystosowania miały najczęściej czynniki zewnętrzne, niezależne od badanych oraz czynniki osobnicze badanych – uwarunkowania biopsychiczne; wyniki przekonują o występowaniu determinujących czynników powstawania wadliwych postaw i zachowań już u dzieci w szóstym i siódmym roku życia. |