Abstrakt: |
Celem badania było sprawdzenie, czy w poziomie adaptacji studentów kierunków nauczycielskich zachodzą zmiany. Porównywano poziom adaptacji studentów pierwszego i drugiego roku; za podstawowe wyznaczniki przystosowania uznano zadowolenie ze studiów i poczucie sensu studiowania. Badanie miało charakter kwestionariuszowy, korzystano z narzędzi własnych: dwóch skal adaptacji psychicznej, wskaźnika poczucia sensu studiowania, skali do pomiaru umiejętności uczenia się, a także z narzędzi innych autorów: fragmentu skali depresji A. Becka w adaptacji J. Czapińskiego, pytań do pomiaru motywacji opracowanych przez M. Widerszal-Bazyl (1977); kwestionariusz zawierał też pytania o wyniki w nauce, spełnione lub niespełnione oczekiwania związane ze studiami, tolerancję na wieloznaczność. Łącznie zebrano 264 kwestionariusze, 42 osoby wypełniły je dwukrotnie; zgodnie z założeniami byli to studenci państwowej szkoły wyższej (36 osób z pierwszego roku) oraz prywatnej (pozostali), uczelnię prywatną reprezentowali studenci pierwszego i drugiego roku. Badanie na pierwszym roku przeprowadzono pod koniec pierwszego semestru (grudzień – styczeń), na drugim w semestrze letnim (kwiecień – maj). Wyniki wykazały, że poziom wykształcenia rodziców nie różnicował w sposób istotny zadowolenia ze studiów i poczucia sensu studiowania; studenci mający ojców z wyższym wykształceniem mieli lepsze umiejętności w zakresie uczenia się (organizacji pracy własnej) oraz wyższy wskaźnik otwartości umysłu. Płeć nie różnicowała wskaźników adaptacji psychicznej, ale wpływała na umiejętności uczenia się – wyższy poziom przejawiały kobiety. Typ szkoły różnicował zadowolenie ze studiów – studenci szkoły wyższej byli bardziej zadowoleni niż studenci szkoły prywatnej ze: studiów, pomocy finansowej, opieki zdrowotnej, dostępu do literatury i pomocy naukowych; byli istotnie bardziej niezadowoleni z programu nauczania, wiedzy i umiejętności dydaktycznych nauczycieli akademickich, stosunku nauczycieli do studentów. Typ szkoły nie różnicował istotnie poczucia sensu studiowania. Wskaźniki poziomu adaptacji nie wykazywały istotnych zróżnicowań po rocznym okresie studiowania, na drugim roku nie rosło zadowolenie ze studiów ani poczucie sensu (choć przyjmowały niższe wartości); wykazano pewne tendencje nieistotne statystycznie. Zadowolenie ze studiów korelowało istotnie z poczuciem sensu studiowania; poczucie sensu studiowania korelowało istotnie z depresją, umiejętnością studiowania, otwartością umysłu, motywacją do osiągnięć; motywacja do osiągnięć korelowała z umiejętnością studiowania, otwartością umysłu i depresją; umiejętność studiowania korelowała z motywacją do osiągnięć i depresją; korelowały ze sobą miary zadowolenia – indeks zadowolenia ze studiów i poziom rozczarowania nimi. |