Przedmiotem badania był proces przystosowania się społeczno-osobowego dzieci siedmioletnich do szkoły. Objęto nim 184 dzieci z kilkunastu miejscowości różnej wielkości (wieś, małe i średnie miasta) z północno-wschodniej części Polski. Analizie poddano aktywność dzieci w trzech sytuacjach lekcyjnych: 1) praca ucznia ściśle kierowana wyjaśnieniami i modelami (np. kopiowanie liter, wyrazów i zdań); 2) praca swobodniej kierowana wyjaśnieniami (np. porządkowanie rozsypanych liter, sylab czy wyrazów); 3) praca wzbudzana (np. animowanie swobodnych wypowiedzi uczniów na zadany temat). Rejestrowano przy tym cztery kategorie zachowań dzieci: 1) praca indywidualna; 2) praca z komunikacją (porównywanie swojej pracy z pracą sąsiada itp.); 3) komunikacja związana z pracą (wymiana spojrzeń, uśmiechów itp.); 4) brak pracy i komunikacji w trzech podkategoriach – niepokój, nieobecność psychiczna, beztroska. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że najbardziej jednolity model aktywności dzieci na lekcjach obejmował dzieci miejskie, w tym szczególnie dziewczęta. Natomiast w środowisku wiejskim pojawiło się większe rozproszenie stylu pracy (w jednej klasie znajdowały się dzieci od najpilniej pracujących po uczestniczące w pracy bardzo rzadko). Wysokiej jednolitości modeli aktywności towarzyszyła przewaga zachowań w postaci pracy indywidualnej i pracy z komunikacją nad pozostałymi zachowaniami. Pomimo różnic środowiskowych stwierdzono wysokie średnie wyników wśród dzieci, co oznaczało częste podejmowanie powierzonych im zadań. Wszystkie dzieci charakteryzowały się również podobnymi modelami komunikacji związanej z pracą (szczególnie dzieci miejskie). Chłopcy ze szkół wiejskich celowali w komunikacji niezwiązanej z pracą, natomiast najrzadziej rozpraszały się komunikacją dziewczęta, zwłaszcza miejskie. Wskaźniki komunikacji były na tyle niskie, że nie zmieniały najczęściej przebiegu lekcji. Zachowania niezwiązane z pracą ani komunikacją były częściej podejmowane przez dzieci wiejskie niż miejskie. Natomiast niepokój towarzyszący pracy (np. obgryzanie paznokci) występował częściej wśród dzieci miejskich. U dzieci wiejskich z kolei można było zaobserwować zdecydowaną przewagę nieobecności psychicznej nad innymi rodzajami zachowań. Powyższe zagadnienia omówiono również ze względu na rolę rodziny oraz czynników biopsychicznych, a także w kontekście relacji interpersonalnych w klasie oraz opinii samych dzieci.