Abstrakt: |
Celem badania było poznanie przyczyn i skutków konfliktów między dyrektorem szkoły podstawowej a nauczycielami. Badaniem objęto losowo wybrane szkoły podstawowe z województw: wrocławskiego, jeleniogórskiego, kłodzkiego, opolskiego. Posłużono się obserwacją (spontanicznie powstających konfliktów) i wywiadem (uzupełnienie danych obserwacyjnych). Zgromadzono 180 opisów konfliktów. Przyczynami konfliktów były: brak taktu i kultury dyrektorów w postępowaniu wobec nauczycieli – 39%, niewypełnianie obowiązków przez nauczycieli – 33,4% (punktualne przychodzenie do szkoły i rozpoczynanie zajęć, systematyczne przygotowanie do zajęć, kontrola prac uczniowskich, współpraca z rodzicami, organizacja różnych form zajęć pozalekcyjnych), nieodpowiedni stosunek dyrektora do nauczycieli – 32,3% (nierównomierne rozłożenie obowiązków wśród grona pedagogicznego, zły system premiowania i nagradzania, tendencja do jednostronności w podejmowaniu decyzji, skłonności do intrygi i obmowy, postawa apodyktyczna, zarozumialstwo, wygórowane wymagania formalne). Skutki konfliktów były widoczne w sferze psychicznej – 38% (urazy i antypatie, poczucie krzywdy i zagrożenia, ucieczka w samotność, poczucie mniejszej wartości, osłabienie zdrowia), także w sferze społecznej – 29% (spadek autorytetu nauczyciela, lekceważenie go przez uczniów lub innych nauczycieli, utrata zaufania, przemieszczanie antypatii do dyrektora na uczniów, pogorszenie się stosunków w gronie nauczycielskim, chaos i dezorganizacja pracy, płynność kadr, osłabienie dyscypliny pracy itp.).Badani nauczyciele podkreślali nieuchronność konfliktów z dyrektorem, wskazywali jednak, że nie one same są najtrudniejsze w pracy w szkole, lecz sposób ich rozwiązywania. |